شفقنارسانه- با شروع بازگشایی دانشگاه ها، شناخت رشته های تحصیلی و آینده بازار کار آنها اهمیت دارد. وضعیت رشته علوم ارتباطات و گرایش های مختلف آن هم همواره سوال خیلی از دانش آموختگان و علاقمندان به این حوزه بوده است. سعید درویشی دانشجوی دکتری علوم ارتباطات معتقد است، نقص بزرگ رشته ارتباطات اجتماعی، در معرفی نظریه های جدید ارتباطات و رسانه با توجه به فراگیر شدن رسانههای جدید و شبکههای اجتماعی است که نظریههای سنتی را به چالش کشیده است. بنابراین اکنون که رسانههای جدید کارکرد برخی نظریههای قدیمی را بیاثر کرده است، ارائه نظریههای جدید به دانشجویان الزامی است. رشته علوم ارتباطات میتواند بازار کار مناسبی داشته باشد، به شرط اینکه اولویت استخدام با فارغالتحصیلان این رشته باشد.
درویشی با اشاره به وضعیت دروسی که در دانشگاه به دانشجویان علوم ارتباطات آموزش داده می شود، به شفقنا رسانه می گوید: مسلما درسهایی که در گرایشها و مقاطع مختلف این رشته به دانشجویان تعلیم داده میشود، نیاز علمی و شغلی کشور است. فارغ التحصیلان رشتههای ارتباطات و رسانه با دو بازار کار دولتی و خصوصی مواجه هستند. بسیاری از فارغ التحصیلان این رشته در بخش دولتی مشغول کار هستند، اما تجربه من نشان میدهد که معمولا زیردست افرادی کار میکنند که تحصیلات علوم ارتباطات ندارند. البته این مسئله، در همه سازمانها وجود ندارد،ولی هنوز هم دیده میشود که مثلا مدیریت روابط عمومی در برخی سازمانها یا وزارتخانههای دولتی بر عهده افرادی است که تحصیلات غیرمرتبط با علوم ارتباطات اجتماعی و روابط عمومی دارند.
او ادامه می دهد: متاسفانه در بخش غیردولتی هم این مسئله یعنی مدیریت مهندسان بر روابط عمومیها وجود دارد. اما بدترین اتفاق در حوزه خبر است که با وجود هزاران فارغالتحصیل رشته روزنامهنگاری در کشور، جوانانی از سایر رشتهها برای خبرنگاری جذب روزنامهها میشوند. مثلا، من زمانی که جذب روزنامه شدم، لیسانس مترجمی زبان داشتم، شم خبری خوبی هم داشتم، بنابراین روزنامه و خبرگزاری توانست در ترجمه اخبار از من استفاده کند. اما یک نکته وجود دارد. فارغالتحصیلان رشتههایی نظیر پزشکی، حقوق و رشتههای فنی در مقطع کارشناسی به شرط برخورداری از ذوق و استعداد خبرنگاری و روزنامهنگاری میتوانند جذب سازمانهای خبری شوند.
درویشی توضیح می دهد: در خصوص مقاطع بالاتر قوانین جدیدی تدوین شده است که در ادامه اشاره میکنم. به این افراد کارشناس خبرنگار میگویند و خیلی هم خوب میتوانند پاسخگوی مخاطب باشند، به شرط آنکه در حوزه خبر و ارتباطات مستعد باشند، یعنی قلم انتقادی داشته باشند، زوایای پنهان رویدادها را پیدا کنند و کارشناسانه در یک حوزه خبری مطلب بنویسند.
این پژوهشگر با توضیح درباره قوانین جدید برای شرکت در کنکور مقطع ارشد و دکتری می گوید: متاسفانه بسیار دیده میشود که جوانان به تصور اینکه ارتباطات و رسانه رشته آسانی است، وارد این رشته میشوند. اما پس از فارغ التحصیلی توانایی جذب شدن در بازار کار رسانه را ندارند. زیرا این رشته را بدون علاقه و صرفا گرفتن مدرک انتخاب کرده بودند. نکتهای که میخواستم اشاره کنم این است که ظاهرا قوانین جدید وزارت علوم اجازه نمیدهد شخصی مثلا با مدرک کارشناسی یا ارشد مهندسی برای ارشد یا دکترای ارتباطات در کنکور شرکت کند. یعنی خواستهاند تحصیلات تکمیلی افراد با رشته کارشناسی شان همسو و مرتبط باشد. با این قانون، شانس پیدا کردن کار برای فارغالتحصیلان ارتباطات بیشتر میشود.
درویشی مشکل اصلی علوم ارتباطات- از منظر آکادمیک- را آموزههای دوران تحصیل رشته ارتباطات نمی داند، بلکه هرج و مرج را در استخدام فارغ التحصیلان رشته ارتباطات می داند که دلیل اصلی آن آسان گرفتن تخصصهای این رشته است.
درویشی با اشاره به مطالب در نظر گرفته شده برای دانشجویان علوم ارتباطات، بر به روز کردن مطالب آموزشی در راستای فناوری های جدید تاکید می کند و می گوید: در بین واحدهای درسی مقاطع مختلف در رشته ارتباطات، درس هایی نظیر تکنولوژیهای جدید ارتباطات و روزنامهنگاری سایبر وجود دارند که در مقطع ارشد تدریس میشود. در مقطع کارشناسی هم درسهای تکنولوژیهای ارتباطی، مبانی جامعه اطلاعاتی تدریس میشوند. اما اگر منظور شما از بهروزرسانی محتوای درس ها در راستای ظهور رسانههای جدید است، اطلاعی در خصوص محتوا ندارم.
او ادامه می دهد: در خصوص محتوای دروس، نقص بزرگ رشته ارتباطات اجتماعی، در معرفی نظریه های جدید ارتباطات و رسانه با توجه به فراگیر شدن رسانههای جدید و شبکههای اجتماعی است که نظریههای سنتی را به چالش کشیده است. بنابراین اکنون که رسانههای جدید کارکرد برخی نظریههای قدیمی را بیاثر کرده است، ارائه نظریههای جدید به دانشجویان الزامی است.
درویشی در پایان درباره پذیرش فارغالتحصیلان علوم ارتباطات و بازارکار مرتبط می گوید: رشته ارتباطات میتواند بازار کار مناسبی داشته باشد به شرط اینکه اولویت استخدام با فارغالتحصیلان این رشته باشد.