شفقنا رسانه_تهیه نظام نامه اصول اخلاق حرفه ای رسانه ای از موضوعاتی است که کارشناسان رسانه در هر برهه از زمان بر آن تاکید دارند. در آستانه انتخابات با توجه به شور انتخاباتی و بحران هایی که امکان دارد به وجود آید، ضرورت اخلاق حرفه ای در رسانه بیش از همیشه ضرورت دارد.اما مهم ترین رسالت رسانه ها به هنگام انتخابات چیست؟ مرتضی غرقی خبرنگار صدا و سیما با اشاره به اینکه رسانه ها در هنگام انتخابات باید نگاه فراجناحی داشته باشند، به رسانه ها توصیه می کند: بالا بردن بلوغ سیاسی و آگاهی در بین مردم و مسئولان، از مهم ترین رسالت رسانه هاست. نکته دیگری که ما باید به عنوان یک رسانه ای انجام بدهیم، این است که تحلیل دقیق از گفتمان نامزدها داشته باشیم.
اینکه وقتی یک نفر می گوید من آنقدر پول می دهم ، یارانه می دهم، یا اینکه وعده می دهند که من اقتصاد را یک شبه درست می کنم، رسانه وظیفه اش این است که وضعیت جامعه را تحلیل کند و از طرفی تحلیلی بر آن گفتمان و شعارهای تبلیغاتی داشته باشد.
غرقی در ابتدای صحبت های خود به تاثیر رسانه ها در انتخابات اشاره می کند و به شفقنا رسانه می گوید: یکی از جاهایی که رسانه ها می توانند ورود و ظهورخودشان را نشان دهند، بحث انتخابات است. می دانید که بدون حضور رسانه هیچ تحولی و هیچ توسعه ای در کشور اتفاق نمی افتد. اگر انتخابات را به عنوان یک توسعه سیاسی در نظر بگیریم، قطعا بدون حضور رسانه ها این توسعه اتفاق نخواهد افتاد و به نوعی شاید معضل هم ایجاد شود. پس مجبور هستیم دراین قضایا با رسانه ها همکاری کنیم . می دانیم که رسانه ای چون مطبوعات، چهارمین رکن دموکراسی در جامعه های مردم سالارانه هستند. طبیعی است که اگر این رسانه ها وظایفشان را مانند دیگر نهادها درچارچوب قانون، درست انجام بدهند، نقش اساسی در پیشرفت امور جامعه خواهند داشت.
او ادامه می دهد: همانطور که مجلس باید کارش را درست انجام بدهد، همانطور که باید یک قانون اساسی به روز و مناسب داشته باشیم و دارای احزابی باشیم که منافع ملی بر منافع حزبی شان، اولویت داشته باشد، طبیعی است که ما باید در بعد رسانه هم خبرنگارانی داشته باشیم که اولا خبرنگاران نگاه جناحی به موضوعات نداشته باشند. دوم اینکه، این خبرنگاران بیشتر بر کار حرفه ای خودشان متمرکز باشند و به نوعی از امنیت و منافع ملی حمایت کنند. یعنی درنظرگرفتن حقوق مردم جزئ آرمان های نظام، جزئ اولویت های رسانه ها هم باشد.
این خبرنگار بین المللی با توضیح درباره کارکرد حرفه ای رسانه ها به هنگام انتخابات بیان می کند: رسانه ها باید مسولیت پذیری داشته باشند. شاید دولت ها تاکنون در مقابل رسانه ها و حقوق رسانه ای ها مسئولیت پذیری نداشته اند، اما این دلیل براین نیست که ما رسانه ای ها ،من خبرنگار، من عکاس ، من فیلمبردار ، من گزارشگر یا من نویسنده، مسئولیت پذیری خود را فراموش کنم . من باید وظیفه خودم را درست انجام دهم تا در مقابل نسل های بعدی حرفی برای گفتن داشته باشم یا وجدان راحتی داشته باشم .
غرقی تصریح می کند: یکی از این بخش ها مربوط به صداقت رسانه ای می شود یعنی اینکه ما باید مواظب باشیم که دنیای انتخابات ؛ دنیای تهمت ها دنیای افراط گری ها و دنیای افترا هاست . ما به عنوان رسانه باید مواظب باشیم تا در دام این گونه کارها نیافتیم. یعنی ما وظایف حرفه ای خود را انجام دهیم. شاید یک نامزدی بخاطر رقابت با نامزد دیگرمتوسل به دروغ، تهمت و یا افترا شود. ما به عنوان رسانه باید اول افشا گری کنیم که اگر درست نیست مطمئنش کنیم که درست نیست. به مردم نشان دهیم که درست نیست و اگر هم درست هست اگر آن چیزی هست که مربوط به مسایل مدیریتی هست یا به نظام برمی گردد قطعا باید افشا شود. اما اگرمسایل شخصی یا خانوادگی یک نفر است، آن را نباید افشا کنیم .حریم خصوصی انسان ها را ما باید نگه داریم که متاسفانه در ایران در فضای مجازی این موارد رعایت نمی شود.
او با تاکید بر حفظ حریم خصوصی کاندیداها توسط رسانه ها می گوید: بعضی اوقات عکس های خصوصی از نامزدها و عکس های خانوادگی منتشر می شود که این کار را نه خدا می پسندد نه مطابق عرف و قانون است. ما رسانه ای ها باید خیلی مواظب این مسائل باشیم. البته من فکر می کنم آنهایی که کار حرفه ای رسانه می کنند، هیچ گاه در این بازی گام برنمی دارند. کسانیکه این کار را می کنند، در اصل رسانه ای نیستند. آن رسانه و آن خبرنگار معتبر هیچ گاه برندش را بخاطر چنین کارهایی از بین نمی برد.
غرقی با اشاره به نقش رسانه ها در افزایش آگاهی سیاسی مردم توضیح می دهد: در طی سال ها فعالیتم، به عنوان یک خبرنگار مستقل، هیچ گاه به هیچ یک از احزاب سیاسی وابستگی نداشتم و درجهت نگاه آنها گام برنداشتم و نگاه شخصی خودم بوده است. به همین خاطر تأکیدم این است که خبرنگاران مواظب این رویکردها باشند. اما هیچ گاه نگاهم این نیست که بگویم به فلان نامزد رای بدید یا به فلان نامزد رای ندید. هیچ گاه من در این زمینه گام برنمی دارم .
او ادامه می دهد: افزایش آگاهی در بین عامه مردم، روشن و شفاف کردن وضعیت سیاسی و اقتصادی جامعه از وظایف یک خبرنگار است. اینکه من بگویم به چه کسی رای بدید و به چه کسی رای ندید را درقالب مهندسی کردن انتخابات می بینم و این کار را قبول ندارم و این نظرشخصی خودم است. به نظرم اگر یک خبرنگاری در یک جریانی قرار گرفت و فقط از آن جریان حمایت کرد، کارش اصلا حرفه ای نیست.من خبرنگار می توانم نگاه اصولگرایانه، اصلاح طلبانه، نگاه لیبرالی صرف خودم را داشته باشم، اما حق ندارم در کار حرفه ای رسانه دخالتش بدهم.
غرقی درباره عملکرد حرفه ای رسانه ها پیشنهاد می دهد: با این شرایط رسانه ها چند کار می توانند انجام دهند، یکی اینکه می توانند آرامش را به جامعه تزریق کنند و هم می توانند آشوب ایجاد کنند. هم می توانند افکار عمومی را به سمت شعار زدگی ببرند یا به سمت آگاهی. این موارد نکاتی است که رسانه ها می توانند در آن گام بردارند و من فکر می کنم هیچ رسانه ای که به نوعی به امنیت ملی به آینده کشور به صلاح و رستگاری کشور فکر کند نقاط دوم را انتخاب نمی کند ، منفی اش را انتخاب نمی کند .
ما باید نشان دهیم که رسانه یک نگاه بی طرف دارد رسانه یک نگاه سازنده دارد و این را مسئولین ما هم باید درک کنند.من نگاهم این نیست که بیاییم کاری بکنیم که از یک جریان دولتی حکومتی حمایت کنیم.
این خبرنگار با اشاره به اینکه احتمال دو قطبی شدن در هنگام انتخابات وجود دارد،به رسانه ها هشدار می دهد: اگر احساس کردیم که یک آدمی در جریان اصولگرایی گرایی یا جریان اصلاح طلبی، حرف منطقی می زند، اگر حرفش قانونی است و مبنای واقعی دارد و می شود با این وعده ها، مسیر کشور را اصلاح کرد، قطعا باید از او حمایت کنیم این رسالت یک خبرنگار است. اما فراموش نکنیم در موقعیت انتخابات، کشور دچار نوسانات و تفرقه های زیادی می شود. بعضی از نامزد های انتخاباتی بخاطر خودشان و مواضع جناحی که دارند تلاش خواهند کرد که کشور را دو پارچه کنند. همه این ها باعث دو قطبی شدن جامعه میشود که کل جامعه را در برمی گیرد.وظیفه رسانه اینجا این است که چنین مواردی را کنترل کند . حداقل اینکه در جهت آنها گام برندارد.
غرقی ادامه می دهد: نکته ی دیگری که یک رسانه باید انجام دهد، بالا بردن بلوغ سیاسی و آگاهی در بین مردم و مسئولان است. نکته دیگری که ما به عنوان رسانه ای باید انجام بدهیم این است که تحلیل دقیق از گفتمان نامزدها داشته باشیم.
اینکه وقتی یک نفر می گوید من آنقدر پول می دهم ، یارانه می دهم، یا اینکه وعده می دهند که من اقتصاد را یک شبه درست می کنم، رسانه وظیفه اش این است که وضعیت جامعه را تحلیل کند و از طرفی تحلیلی بر آن گفتمان و شعارهای تبلیغاتی داشته باشد. مواظب باشیم دست های پشت پرده انتخابات را مهندسی نکنند.
غرقی در پایان حضور مردم در پای صندوق های رای را مهم ارزیابی می کند و می گوید: مواظب باشیم که دست های پشت پرده چون رسانه های غربی، مانع از حضور مردم در پای صندوق های رای نشوند.من کاری ندارم شما یا من یا کس دیگری به چه کسی رای می دهیم، اما حضور در انتخابات داشته باشید چرا که حضور در انتخابات مواضع سیاسی ما را در دنیا تقویت خواهد کرد.نظام مردم سالاری که ما در چهل سال گذشته ادعای آن را داشتیم، اگر حضور جدی نداشته باشیم آن را زیر سوال خواهد برد و فشار های بینالمللی روی ایران زیادتر خواهد شد. اگر با صندوق ها قهر بکنیم مطمئن باشید که هیچوقت به نفع ملت نخواهد بود.