فیلیمو وابسته به شرکت شناختهشده صباایده با مدیریت محمدجواد شکوری است که مجموعههای دیگری مثل آپارات و سینماتیکت را هم مدیریت میکند. نماوا هم به همین شکل است و درکنار مجموعههایی مثل شاتل فعالیت میکند. در ماههایی که فیلمنت به شدت به حاشیه رفت و در سایه قرار گرفت، فیلیمو و نماوا درکنار هم به تولید سریال اقدام کردند. اما چندی پیش این دو شرکت ناگهان تصمیم به جدایی گرفتند و هرکدام وارد تولیدات مستقل شدند. نماوا در پاییز با سریال «قورباغه» و برنامه «همرفیق» در رسانهها سروصدای زیادی کرد اما فیلیمو ترجیح داد بیسروصدا و چراغ خاموش حرکت کند. در هفتههای اخیر اما خبر افزایش نرخ اشتراک استفاده ماهانه از این پلتفرمها باعث انتقاداتی توسط کاربران در فضای مجازی شد. آنها معتقد بودند وقتی این سامانهها با حمایت حاکمیت از طریق فیلتر سایتهای دانلود پررنگ شدهاند و از طرف بخش قابلتوجهی از محتوای شان فیلمها و سریالهای خارجی است که اصولا حق کپیرایت برای آنها پرداخت نشده است.
پس چرا باید چنین هزینهای برای تماشای آنها از سوی کاربران پرداخت شود؟ همین اعتراضها به افزایش قیمت اشتراک، بررسی کیفیت سریالها و چشمانداز عملکرد این vodها با محمدجواد شکوری مدیرعامل شرکت صباایده که فیلیمو زیرمجموعه آن است، گفتوگوی مفصلی انجام دادهایم که در ادامه میخوانید.
درماههای اخیر در رقابت با نماوا کمی عقب نیفتادهاید؟!
من خیلی قائل به این نظر شما نیستم؛ ممکن است از دور اینطور باشد اما فراموش نکنید که تولید محتوا افت و خیز دارد و ما مطابق نقشه راه و برنامه خود در حرکت هستیم.
در ۲۵روز آینده پخش چهار سریال جدید در فیلیمو آغاز خواهد شد. «میخواهم زنده بمانم»، «هیولا»، «شبهای مافیا» و سریال آقای رامبد جوان این چهار مجموعه است.
طبیعی است که تولید و پخش محتوا افت و خیز داشته باشد، مهم این است شما چه محتوایی را با چه قیمتی و در چه زمانی داشته باشید. دوستان نماوا ترجیح دادند یک محتوا با قیمت بالاتر و در زمانی کوتاهتر داشته باشند.
اما ما ترجیح دادیم محصولاتی با قیمت مناسبتر، پایدارتر و در زمانی طولانی داشته باشیم. این حجم عرضه محتوایی که بهزودی آغاز میشود، به امید خدا تا خردادماه سال۱۴۰۱ با همین ترکیب پیش میرود.
تمام هفته فیلیمو پر میشود؟
بله. ۶اپیزود در هفته خواهیم داشت، اما میتوانستیم کمی عجله کنیم و طور دیگری محتوا ارائه کنیم، ولی این به صلاح نبود. درنتیجه مخاطبان فیلیمو نباید از بابت محتوا نگرانی از ما داشته باشند.
۶اپیزود در هفته خواهیم داشت، اما میتوانستیم کمی عجله کنیم و طور دیگری محتوا ارائه کنیم، ولی این به صلاح نبود. درنتیجه مخاطبان فیلیمو نباید از بابت محتوا نگرانی از ما داشته باشند
فضای کاربری فیلیمو کمی شلوغ نیست؟ آیا این نبود تمرکز باعث سردرگمی کاربر نمیشود؟
یوزر اکسپرینس (طراحی محیط کاربری) موضوعی تخصصی است. شخصا خودم هم دربارهاش نظری نمیدهم. بچههای محصول ما حتما از این ترکیب صفحه پاسخهای مثبتی را از رفتار کاربران گرفتهاند و این موارد هرروز قابلیت اصلاح و بهتر شدن را دارد چون ما به تجربه کاربری لذت بخش برای مخاطبهایمان فکر میکنیم.
بالاخره دلیل جدایی فیلیمو و نماوا چه بود؟ ظاهرا در جلسه یک روز جمعه تصمیم این کار گرفته شده است؛ درست است؟
این جدایی هیچ ارتباطی با برگزاری یک جلسه در جمعهروزی ندارد! ما با نماوا حدود یک سال و خردهای همکاری کردیم. اختلاف سلیقههایی وجود داشت و در نهایت خیلی دوستانه تصمیم گرفتیم به سمت تولیدات اختصاصی برویم و این به معنی جدایی نیست چون ما و نماوا پروژههای مشترک زیادی را کماکان با هم داریم.
کمی به عقبتر برگردیم و درباره مسالهای که این روزها دوباره خبرساز شده صحبت کنیم. چندی پیش حاکمیت بیشتر سایتهای دانلود فیلم و سریال را فیلتر کرد. این برداشت صورت گرفت که دلیل اصلیاش باز کردن فضا برای vodها و حمایت از آنهاست. اما الان با اینکه بیشتر محتوای پلتفرمها خارجی است و حق پخشی برای آنها پرداخت نشده، همانها را به صورت پولی در اختیار مخاطب ایرانی قرار میدهند. آیا این منطقی است؟
دونکته! در آن زمان اینطوری باب شد که عدهای بگویند پشت فیلتر سایتهای دانلود فیلم و سریال vodها هستند. درصورتی که این به هیچوجه صحت نداشت. ما هیچ دخالتی درآن نداشتیم.
شما حتی با برخی از آن سایتها همکاری هم داشتید؟
بله! با برخی همکاری داشتیم و از آنها دوبله و ترجمه میگرفتیم. اینکه حاکمیت برای حمایت از vodها چنین کاری کرده باشد هم به نظر من درست نیست. فقط زماناش طوری بود که این تصور شکل گرفت. اما نکته دوم این که بخش زیادی از محتوای خارجی ما کپیرایت دارد. از بیروت و امارات توسط شرکتهایی خریداری میشود.
نمیشود در محصولات مشخص شود کدام خریداری شده؟
راستش این موضوع بیشتر برای کسانی مثل شما که روزنامهنگارید اهمیت دارد. حالا من یک سؤال از شما دارم. به نظر شما مردم چرا به ما پول میدهند؟ پاسخاش مشخص است؛ برای تماشای محتوای ایرانی جذاب و به روز.
البته به نظرم مطلق نیست. خیلی از کاربران محتوای خارجی شما را تماشا میکنند. مگر شما چقدر محتوای ایرانی تولید شده دارید؟
فیلم و سریال خارجی منظورتان است که سانسور شده است. اینکه یکسری محتوای آمادهسازی شده برای جامعه ایرانی در فیلیمو وجود دارد و مردم از آن استفاده میکنند که اتفاق بدی نیست. اما دلیل اصلی مراجعه به ما بابت محصولات ایرانی است. حجم این محصولات نسبت به سال قبلاش حدود دو و نیم برابر افزایش خواهد داشت. هرقسمت سریال خارجی که شما میبینید چند مرحله برای بومیسازی و مناسبسازی تا قرار گرفتن در بستر پلتفرم طی میکند از جمله سانسور،ترجمه و بازبینی که بدون هزینه دوبله خود مبلغ قابل توجهای است.
اشتراک یک ماهه شما ۵۹هزار تومان است. اما اپلیکشنهایی وجود دارد که با ارائه فیلمها و سریالهای روز خارجی اشتراک سه ماهه به نرخ ۴۴هزارتومان دارند. برای کسانی که دغدغه محصولات روز خارجی دارند و نه سریالهای بعضا کمکیفیت ایرانی، چرا باید سراغ فیلیمو بیایند؟
مارکت و بازار را مخاطب انتخاب میکند. اینکه مخاطب فیلیمو را انتخاب کرده نشاندهنده این است که از سرویسی که دریافت میکند رضایت دارد و این برای ما قابل افتخار است.
شاید چون آن اپلیکیشنها بستر معرفی شما را بین مردم ندارند؛ نه؟!
خب! بگویید با چه چیزی برند ساخته است؟ ما تولیداتی مثل «آقازاده»، «همگناه» و… را داشتیم و معلوم است محتوایی داشته که مخاطب را همراه کرده است. این مسیر طولانی است و زمان نیاز دارد. مخاطب ما، ما را با محتوای ایرانی میشناسد و محتوای ایرانی هم هزینهسنگینی برای ما دارد.
با محتوا و سریالهای ایرانی سبد محصول ما ارزشمندتر شده است و اتفاقا کار برای ما نیز سختتر شده است زیرا مخاطب با پرداخت هزینه و تمدید اشتراک نیاز دارد محصول با کیفیت ببیند و اگر انتظارش برآورده نشود دیگر حق اشتراک خود را تمدید نمیکند و این دقیقا مصداق بارز خدمات با کیفیت و بیکیفیت است اگر مخاطب از شما خدمات خوب دریافت نکند نیازهای خود را از بسترهای دیگر تأمین خواهد کرد.
یک مثال عامیانه بزنم بهطور مثال یک فرد میتواند به سراغ فلافل برود یا از از غذای رنگارنگ یک رستوران با کیفیت بالا استفاده کند. طبیعتا قیمت این دو نوع غذا با هم متفاوت است ولی هر دو غذا هستند، پس برای ما مهم است بدانیم یک محصول با چه مواد اولیهای ساخته شده است تا رضایت کاربر خود را جلب کنیم چون ما به کاربر وابسته هستیم نه او به ما.
فرمول افزایش هزینه اشتراک شما چه چیزی بوده است؟
این به درآمد سرانه خانوار و نمونههای خارجی مرتبط است. در ترکیه هزینه اشتراک نتفلیکس چهارونیم دلار است. درآمد سرانه مردم آنجا سه هزار دلار است. همین را مبنای ایران کنیم. ما باید در سال۹۹ حدود ۱۰۶هزارتومان از مخاطبان دریافت میکردیم. حالا اگر از زاویه تولید به قضیه نگاه کنیم، در نیروی انسانی تا ۴۵درصد و در تجهیزات تا ۱۳۰درصد رشد هزینه داشتهایم. ضمنا تا پارسال سریالها با نماوا مشترک بود که بهدلیل سرشکن شدن هزینهها، به لحاظ اقتصادی بهصرفهتر بود. جدایی این دو شرکت به لحاظ رقابتی به نفع مردم شده اما از طرفی هزینه تولید نیز افزایش مییابد.
البته مقایسه با ترکیه و حق اشتراک نتفلیکس خیلی منطقی نیست؛ به هرحال! چقدر از هزینه ساخت یک سریال ۴۰میلیارد تومانی را از طریق خرید اشتراک مخاطبان تأمین میکنید؟
همه هزینه را! ما درآمد دیگری نداریم.
فیلیمو چند کاربر فعال دارد؟
در گزارش پایان سال فیلیمو که بهزودی اعلام خواهد شد آمار و ارقام تعداد کاربران به اهالی رسانه اطلاعرسانی خواهد شد.
اینکه پاسخ نمیدهید باعث عدم شفافیت میشود و تأمین تمام هزینههای تولید سریالها از طریق خرید اشتراک را زیرسوال میبرد. نه؟
ما که نمیخواهیم بازارمان را ازدست بدهیم. پس قیمتی منطقی میگذارم. ما اگر آب، نان و کالای ضروری به مردم میفروختم قضیه فرق میکرد. ما یک سرویس سرگرمی هستیم. باید ورودی و خروجی مالی منطقی داشته باشیم. تا خرداد
۱۴۰۱ شش اپیزود در هفته عدد بسیاری بالایی است. نقدینگی اینها باید از محل اشتراکها تأمین شود. پول را باید از دست مردم بگیریم و به تولید وارد کنیم. راه دیگری که نداریم. پس اگر اعدادی افزایش پیدا کرده حتما منطقی داشته است. همانطور که قبلا هم گفتم، با توجه به حجم تولیدات و هزینههای آن، قیمت اشتراک فیلیمو تغییر کرده است.
این حرفتان درباره تنظیم شدن قیمت شبیه صحبتهای خودروسازهای داخلی است؛ نیست؟!
بلیت سینما برای یک شخص ۲۰هزار تومان است. حال این به این بیست هزار تومان هزینه ایاب و ذهاب و
خورد و خوراک را هم اضافه کنید و بهطور میانگین یک سینما برای مردم و سبد فرهنگی آنها چیزی حدودا ۱۰۰هزار تومان خواهد شد و نکته بعدی تماشا یک فیلم فقط با این قیمت است.
ما هزینه شش قسمت سریال درهفته را با حق اشتراک تأمین کنیم. ما بخش خصوصی هستیم. البته امروز برای تأمین مالی مجبور به دریافت تبلیغ هم شدیم. ما به نقدینگی نیاز داریم.
شما حدود سه سال پیش گفته بودید یک سال و نیم دیگر فیلیمو به نقطه سربه سر میرسد. به این نقطه رسیدید؟
اشتباه گفته بودم! توقع این حجم از تولید را نداشتم. فکر میکنم تا یک سال آینده تازه این اتفاق رخ بدهد. انتظار ما این بود که سالی دو یا سه محتوا تولید کنیم. الان برنامه ۴۰۰اپیزود در سال آینده را داریم. وضعیت سینما مشخص است و اگر این کار صورت نگیرد قطعا جریان فرهنگی کشور تضعیف خواهد شد. جریان فرهنگی باید در حرکت و تولید باشد. مخاطب انتظار تولید بالا را هم از ما دارد.
آیا دغدغه، صرفا چرخیدن چرخ اقتصادی سینماگران است یا واقعا دنبال تولید محتوای باکیفیت برای مخاطب هستید؟
قطعا ما دنبال محصول با کیفیت هستیم و برای ارائه یک محصول با کیفیت تلاش خواهیم کرد، اما برای اینکه یک محصول با کیفیت باشد به عوامل مختلفی چون اتفاقات روز جامعه و تیم تولید بستگی دارد و نمیتوانیم از الان کیفیت آنها را تضمین کنیم. حتی نتفلیکس را اگر آنالیز کنید میبینید که سعی میکند با فیلمنامه، کست و پروداکشن خوب ریسک را پایین بیاورد. برای ما هم همینطور است.
همکارانتان در حوزه سریالسازی را چگونه انتخاب میکنید؟
یک سازمان تولید طراحی کردهایم. این سازمان حق اقتباس کتابهایی را میخرد. گاهی هم طرحهایی را به این سازمان ارائه میکنند. شورایی پنجنفره شامل نویسندگان و فیلمسازان کاربلد هستند که این طرحها را بررسی میکنند. بعد از تأیید آنها وارد چرخه تولید میشود.
اسامی این پنج نفر را نمیگویید؟
اهالی سینما و اهل فن این اعضا را کاملا میشناسند.
اینکه چند مجموعه حول شرکت صباایده جمع شده باعث نمیشود تمرکز و انرژی مدیران ارشد خصوصا خودتان پخش شود و درنتیجه خروجی فیلیمو به مرور تضعیف شود؟
نه اینطور نیست! هرکدام از این بخشها ساختار اجرایی خودشان را دارند. ضمنا رقبا بعضا بخشهایی دارند که به این حوزه ارتباطی ندارد، اما تمام بخشهای صباایده از یک جنساند.
با محتوا و سریالهای ایرانی سبد محصول ما ارزشمندتر شده است و اتفاقا کار برای ما نیز سختتر شده است زیرا مخاطب با پرداخت هزینه و تمدید اشتراک نیاز دارد محصول با کیفیت ببیند