شفقنا رسانه- انجمن روابط عمومی ایران، اولین و قدیمی ترین تشکل صنفی و حرفه ای در این زمینه است که در طی سالیان گذشته با فراز و نشیب های گوناگونی همراه بوده، آن چنان که نهاد روابط عمومی ایران هم در چنین شرایطی قرار داشته است. فعالیت ها و اقدامات این انجمن در سال جاری موضوعی بود که سعی کردیم در گفتگو با اعضای هیئت مدیره و کمیته مذکور به بحث بگذاریم تا دورنمای روشنی از وضعیت این حرفه در سال های پیش رو داشته باشیم. به طوری که یکی از مهمترین اقدامات این انجمن را سنجش و ارزشیابی حرفه ای فعالان روابط عمومی عنوان کردند که آیین نامه اجرایی آن به تصویب هیأت مدیره رسیده و توسط کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن در حال اجرا است. به عقیده شکری خانقاه عضو کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن، استاندارد سازی در روابط عمومی، گام آغازین در تحول بنیادی نظام ارتباطات یکپارچه روابط عمومی ها است و می گوید: شروع این گام از مسیر پالایش، ارزشیابی و سطح بندی فعالان کنونی است که در رسته های مختلف روابط عمومی در حال کار هستند.
شکری خانقاه، عضو کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن در این باره به شفقنا رسانه می گوید: کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن روابط عمومی ایران با بهره گیری از توان فکری و تخصص فعالان برجسته روابط عمومی، نظام ارزیابی مهارت های حرفه ای را تدوین کرده و در صدد است تا با همراهی تمامی اعضاء، تحولی جان آفرین را در بدنه روابط عمومی راهبردی کشور فراهم آورد.
او با توضیح درباره مولفه های مهم یک روابط عمومی هوشمند، بیان می کند: استراتژی سازی، برنامه محوری، استاندارد سازی و کیفی گرایی روابط عمومی ها برای تأثیرگذاری، پاسخگویی و واکنش به نیازهای سه جانبه سازمان، جامعه و مخاطب با بهره گیری از الگوهای نوین جهانی برای عمق بخشیدن به نظام ارتباطات سازمانی و ایجاد روابط عمومی یکپارچه، مأموریت اصلی مدیریت هوشمند روابط عمومی است. مدیران موفق جهان، همواره روابط عمومی های موفقی داشته اند.
عضو کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن با بیان اینکه روابط عمومی ها در ایران فاقد استراتژی ارتباطی هستند، می گوید: برای رشد و کارآمدی روابط عمومی ها، باید از کپی برداری صرف الگوهای غربی پرهیز کرد و یک الگوی بومی تعریف نمود که در حال حاضر، این مهم هم در دسترس نیست. تجربه چند دهه گذشته در برخی از وزارتخانه ها و سازمان ها نشان داد که مشکل اصلی پیشرفت نکردن روابط عمومی ها، حضور مدیران غیر حرفه ای در رأس روابط عمومی ها هستند.
شکری خانقاه ادامه می دهد: کارآمدترین راهکار برای ارتقاء سطح روابط عمومی ها، تعریف بسته های ارتباطی برای هر محصول و هر پروژه است، با اینکه در هر سازمانی با پروژه های بزرگ مواجه هستیم، اما خلاء بزرگ، تعریف نکردن ضمیمه ها و بسته های ارتباطی است.
او با بیان این که هنوز برای جذب نیرو، شاخص استانداردی وجود ندارد، می گوید: دلیل اینکه سازمان ها در جذب نیروهای متخصص روابط عمومی ناموفق بوده اند، این است که روابط عمومی ها در گذشته نتوانسته اند آن تفاوت کار و بازدهی یک متخصص از یک غیر متخصص ارتباطی را به مدیران ارشد نشان دهند.
شکری خانقاه تاکید می کند: استاندارد سازی در روابط عمومی گام آغازین در تحول بنیادی نظام ارتباطات یکپارچه روابط عمومی ها است. لیکن شروع این گام از مسیر پالایش، ارزشیابی و سطح بندی فعالان کنونی است که در رسته های مختلف روابط عمومی در حال کار هستند.
احمد پاکزاد، رئیس کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن با تشریح ضرورت ورود انجمن به مقوله ارزشیابی صلاحیت حرفه ای اعضاء می گوید: در طی چند دهه ای که از عمر روابط عمومی در کشور می گذرد، همواره مقوله تعیین جایگاه واقعی برای این نهاد اداری، به عنوان یک عضو مشروع در سازمان های اداری و اجرایی کشور چه در بخش های خصوصی و چه در دستگاه های دولتی و عمومی مورد چالش بوده است و علیرغم گذشت سال های طولانی از تولد و عمر این دانش در کشور و حتی ایجاد رشته های دانشگاهی در مقاطع مختلف و تربیت صدها تحصیل کرده این رشته، هنوز نهاد روابط عمومی نتوانسته جای خود را در سازمان ها پیدا کرده و یا تعمیق دهد. بی شک این بلاتکلیفی مزمن، معلول عدم وجود فلسفه روشن و مورد وثوق اکثریت فعالان این رشته می باشد که بروز چنین شرایطی هم مستقیماٌ به عدم حضور متخصصان واقعی در نهاد روابط عمومی بر می گردد.
او ادامه می دهد: طبیعتاً در دوره های متمادی، جای خالی متخصصان واقعی روابط عمومی توسط مجموعه ای از افراد غیرمتخصص پر شده است که بنا بر تمایلات و تعلقات خاطری که داشته اند، مسیر عملیاتی روابط عمومی را از روی ریل اصلی خارج کرده و عملاً به انحراف کشانده اند. لذا می توان ریشه مشکلاتی را که امروز گریبانگیر روابط عمومی شده است، در همین انحراف ناشی از حضور افراد غیرمتخصص در آن یافت. پس برای برگشت از مسیر انحرافی، لازم است متخصصان واقعی به کلیه سطوح روابط عمومی بازگردند و آنهایی که امروز هم در حال فعالیت بوده و شاغل در آن هستند، مجدداً مورد ارزیابی و پالایش قرار گیرند. از آنجایی که انجمن روابط عمومی ایران، تشکلی شناسنامه دار در این صنف تلقی می شود و با توجه به ظرفیت های قانونی که دارد، می تواند در جامعه اعضاء خود به این مهم مبادرت نماید. بدین جهت مقرر گردید که با تنظیم یک آیین نامه جامع در وهله نخست، وضعیت کلیه اعضاء انجمن از مسیر مقررات آیین نامه عبور داده شده و پس از ارزشیابی، سطوح صلاحیت حرفه ای ایشان تدقیق گردد.
رئیس کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن با اشاره به جزئیات این آیین نامه می گوید: در تنظیم آیین نامه سنجش، ارزشیابی و اعطای کارت و گواهی عضویت افراد حقیقی در انجمن روابط عمومی ایران تلاش شده از نمونه های موفق در کشور و تجارب مؤثر در موارد مشابه استفاده گردد تا بتوان از سطح قابل اعتمادی منطبق با شرایط مورد نیاز روابط عمومی برای برون رفت از بحران پیش رو دسترسی پیدا نمود. این آیین نامه فعلاً شامل افراد حقیقی فعال در روابط عمومی می شود. امید است با تکمیل ارزشیابی و تعیین سطوح حرفه ای افراد حقیقی، اقدام مشابهی برای افراد حقیقی (سازمان ها) هم به مورد اجرا گذارده شود. در خصوص مورد اخیر نیز کمیته عضویت و ارزشیابی همزمان با اجرای آیین نامه افراد حقیقی در حال تنظیم مقررات و آیین نامه مورد نیاز افراد حقوقی هم است. در حال حاضر ارزشیابی فعالان روابط عمومی بر روی اعضاء کنونی انجمن متمرکز شده است که شاخص هایی همانند مدرک تحصیلی، رشته تحصیلی، سابقه اجرایی، مسئولیت های شغلی مرتبط و عملکرد اعضاء در تولید دانش اعم از تدوین و نگارش کتب تخصصی، طرح های پژوهشی و مقالات علمی مرتبط مورد سنجش قرار گرفته و منطبق با جداول امتیازی جمع بندی می شوند. جمع امتیازات حاصله از شاخصهای ارزشیابی، منجر به تعیین یکی از پایه های ۳، ۲، ۱ و ارشد برای عضو ارزیابی شده می گردد. بالاترین درجه حرفه ای در این آیین نامه تحت عنوان الماس روابط عمومی ایران تعیین شده که به آن دسته از اعضاء انجمن که بتوانند حداکثر امتیاز را کسب نمایند اعطا می گردد. مدت اعتبار گواهینامه های ۳، ۲ و ۱، سه ساله بوده و مدت اعتبار گواهینامه های ارشد ۵ ساله می باشد. اعتبار نشان الماس نیز به صورت مادام العمر تعیین گردیده است.
سنجش و ارزشیابی حرفه ای اعضاء؛ ابزاری برای حمایت از فعالان روابط عمومی
خسرو رفیعی، رئیس انجمن روابط عمومی ایران به بیان اقدامات این انجمن برای ارتقاء روابط عمومی ها می پردازد و به شفقنا رسانه می گوید: یکی از مهمترین وظایف انجمن، حمایت از حرفه روابط عمومی است و در این میان عضویت در این انجمن می باید بیانگر، توان حرفه ای و تخصصی اعضاء در انجام مأموریت ها و وظایف نهاد روابط عمومی باشد. از این جهت و با استفاده از ظرفیت های قانونی انجمن به ویژه اساسنامه، به عنوان اولین گام عضویت هریک از افراد حقیقی فعال در روابط عمومی، از مسیر این آیین نامه عبور خواهد کرد.
رفیعی توضیح می دهد: به منظور تحقق اهداف عالیه انجمن و در راستای تعالی بخشی به نظام حرفه ای روابط عمومی در ایران، آیین نامه سنجش، ارزشیابی، اعطای کارت و گواهی عضویت افراد حقیقی در انجمن روابط عمومی ایران تصویب و اجرایی گردید.
او ادامه می دهد: در این آیین نامه عضویت افراد حقیقی به سه نوع پیوسته حرفه ای، پیوسته عادی و پیوسته دانشجویی تعریف شده است. برای اعضاء پیوسته عادی و دانشجویی، وفق شرایط مندرج در آیین نامه، کارت عضویت صادر می شود و برای دریافت گواهی عضویت حرفه ای، مراحل ارزشیابی و سنجش طی می شود.
رفیعی مهمترین دستاورد این آیین نامه را ایجاد شفافیت و وضوح در توانایی عملی و علمی اعضاء از طریق سطح بندی میزان حرفه ای بودنشان می داند و می گوید: به همین دلیل گواهی عضویت حرفه ای هریک از اعضاء پس از انجام ارزشیابی و در قالب پایه های ۴ گانه و همچنین رسته فعالیتی، صادر می شود. این آیین نامه در کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن، تدوین شده و پس از بررسی در جلسه دوازدهم هیأت مدیره به تصویب رسیده است. مسئولیت اجرایی شدن این آییننامه برعهده کمیته مذکور بوده که اعضاء آن جملگی از فعالان پیشکسوت انجمن و روابط عمومی به شمار می روند و سالیان متوالی ضمن حضور در انجمن، مسئولیت های متعددی در عرصه حرفه ای روابط عمومی ایران داشته اند.
ارتقاء سطح روابط عمومی در کشور مستلزم حرفه ای شدن فعالان آن است
حمید صدیق پور، نائب رئیس انجمن روابط عمومی هم با تاکید بر لزوم حرفه ای شدن روابط عمومی ها بیان می کند: در شرایط کنونی فضای کسب و کار که سرشار از فرصت ها و تهدیدهای بی شماری است، ضرورت حرفه ای تر شدن روابط عمومی را طلب می کند و این امر محقق نمی شود مگر آنکه فعالان روابط عمومی رفتاری حرفه ای داشته باشند.
او ادامه می دهد: فضای عمومی تمامی کسب و کارها در کشور تحت تأثیر تحولات وسیعی قرار دارد که منجر به بروز تغییرات گسترده در افکار عمومی می شود. از این رو، سنجش، کنترل و هدایت افکار عمومی در جهت تداوم بقاء سازمان را امری اساسی و حیاتی کرده است. از آنجا که یکی از مهترین مأموریت های روابط عمومی، شناخت و هدایت افکار عمومی است، لذا ضرورت دارد تا با رویکردی کاملاً حرفه ای در این مسیر، حضوری مؤثر داشته باشد.
صدیق پور با اشاره به اقدامات انجمن روابط عمومی ایران در این خصوص می گوید: انجمن یک تشکل حرفه ای و صنفی روابط عمومی است که در دوره اخیر خود و با توجه به شرایط موجود، برنامه های متعددی را در جهت شفافیت و ارتقاء سطح کیفی فعالان روابط عمومی تنظیم و در دستور کار قرار داده است. در این راستا اولویت اجرایی این برنامه ها، تمرکز بر ارزشیابی فعالان عضو خود از منظر حرفه ای بودن است. بر اساس آیین نامه ای که توسط همکاران کمیته عضویت و ارزشیابی تهیه شده و در هیأت مدیره هم به تصویب رسیده، در گام نخست اعضاء انجمن از طریق بررسی سوابق اجرایی، میزان تحصیلات و تولید دانش، ارزشیابی شده و تعیین سطح می شوند. طبیعتاً گام های بعدی به مقوله آموزش های مهارتی و کاربردی برای تمدید و ارتقاء پایه ایشان تمرکز خواهد داشت.
نایب رئیس انجمن با تأکید بر اهمیت و ضرورت اجرایی شدن این آیین نامه می گوید: در تنظیم مقررات این آیین نامه تلاش شده تمامی جوانب، منظور نظر قرار بگیرد تا ضمن رعایت حقوق فعالان روابط عمومی، رویکردی سخت گیرانه اعمال شود و امکان تفکیک و تدقیق فراهم باشد. مسلماً شرط موفقیت این طرح، اصرار و پایبندی به مفاد آیین نامه است.
ارزشیابی حرفه ای اعضای انجمن، اولین گام برای تعالی نهاد روابط عمومی ایران است
جواد قاسمی، دبیرکل انجمن روابط عمومی ایران هم در این باره به شفقنا رسانه می گوید: عضویت در یک تشکل حرفه ای همانند انجمن روابط عمومی ایران یک مسئولیت اجتماعی برای تمامی فعالان آن تلقی می شود و لذا دریافت عنوان عضویت، باید تأیید کننده توان، مهارت و تعهد عضو باشد.
او با اشاره به تصویب و اجرایی شدن آییننامه سنجش، ارزشیابی و اعطای کارت و گواهی عضویت افراد حقیقی در انجمن روابط عمومی ایران می گوید: اعضاء حرفه ای خانواده روابط عمومی در کنار مسئولیت های سازمانی خود، به عنوان یکی از آحاد این جامعه صنفی، نماد و آینه کل روابط عمومی ایران تلقی می شوند. لذا عملکرد و رفتار هر یک از اعضاء بر کل خانواده، تأثیر گذار است. پس دریافت هر نوع گواهی عضویت در انجمن، مسئولیت بیشتری را برایشان ایجاد می کند. از این جهت است که مقرر شده، تأیید عضویت پس از ارزشیابی و سنجش دقیق متقاضیان انجام گیرد. از آنجایی که مجموعه ضوابط و مقرارت جاری کشور در حال حاضر ایجاد و تأسیس سازمان نظام صنفی در روابط عمومی را حمایت نمی کند، اما در محدوده توان قانونی انجمن و بر اساس ظرفیت و حوزه اختیار آن، می توان عضویت در انجمن را منوط به شرایطی نمود که امکان تجلی فعالان روابط عمومی مجرب و برجسته فراهم شود. بدین منظور یکی از مهمترین راهبردهای انجمن در دوره جدید، تأکید بر پالایش و تدقیق صلاحیت حرفه ای فعالان روابط عمومی از طریق ارزیابی توانمندی در ورود به حرفه یا پذیرش مسئولیت است.
قاسمی می گوید: خوشبختانه و به همت تعدادی از اعضاء فعال انجمن در قالب کمیته عضویت و ارزشیابی، مجموعه ای جامع و کامل از مقررات و ضوابط این مهم در قالب یک آیین نامه تنظیم شده که با توجه به اخذ مصوبه از هیأت مدیره قابلیت اجرا را بدست آورده است. مسلماً اجرای دقیق این آیین نامه که از حمایت کامل اعضاء انجمن برخوردار است، موجب ارتقاء و تعالی جایگاه نهاد حرفه ای روابط عمومی در ایران خواهد شد و این انجمن هم می تواند در اجرای یکی از مهمترین اهداف تشکیل خود موفق عمل کند. امیدواریم تمامی فعالان عضو این انجمن نهایت استقبال و همکاری را با کمیته عضویت و ارزشیابی داشته باشند و از مزیت های آن، هم به نفع خویش و هم به نفع جامعه روابط عمومی ایران بهره ببرند.
انجمن نیازمند پوست اندازی هوشمندانه و گام نوینی در جهت کیفی گرایی است
عبدالله اسکویی شیروان، عضو کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن با اشاره به سابقه تشکلی روابط عمومی به شفقنا رسانه می گوید: با چشم پوشی از زمان تأسیس انجمن روابط عمومی ایران در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و با در نظر داشتن فعالیت دوباره انجمن از سال ۱۳۶۹ اکنون ۳۰ سال از فعالیت این سازمان مردم نهاد و غیر دولتی می گذرد. به نظر می رسد با گذشت این سال ها انجمن روابط عمومی ایران باید با یک پوست اندازی هوشمندانه گام نوینی در جهت کیفی گرایی بردارد و چشماندازی نو برای علاقمندان به این هنر -علم- صنعت نمایان سازد.
اسکویی شیروان می گوید: با توجه به ضرورت کیفیت گرایی هوشمندانه در نهاد روابط عمومی، شکلگیری کمیته ارزشیابی و عضویت و در پی آن تصویب آیین نامه سنجش، ارزشیابی ، اعطای کارت و گواهی عضویت افراد حقیقی انجمن روابط عمومی ایران را می توان گام ارزشمندی در جهت ارتقاء کیفی روابط عمومی در ایران تلقی کرد.
این پیشکسوت روابط عمومی به بیان دستاوردهای احتمالی آیین نامه سنجش و ارزشیابی حرفه ای فعالان روابط عمومی می پردازد و می گوید: این اقدام انجمن دارای دستاوردهای مثبتی همچون ارتقاء جایگاه روابط عمومی در جامعه از یک سو و ایجاد تحرک و پویایی در میان اعضای آن برای دستیابی به درجات مختلف از پایه یکم تا دریافت نشان عالی الماس روابط عمومی ایران از سوی دیگر خواهد داشت. چرا که برای دستیابی به این درجات، معیارهایی همچون رشته دانشگاهی، مدرک دانشگاهی، رسته شغلی، سابقه اجرایی، سابقه تدریس و تولید دانش در نظر گرفته شده است که بیانگر پر رنگ شدن شاخص کیفی گرایی در انجمن است.
اسکویی شیروان می گوید: آنچه که بر ارزش این اقدام انجمن میافزاید شرایط ارتقا از پایه پایین تر به سطوح بالاتر است که این شرایط مبتنی بر گذراندن دورههای آموزشی و بازآموزی، حضور در کنفرانس و همایش های تخصصی، تالیف و نگارش کتاب یا مقاله و اجرای طرحهای پژوهشی و نیز تدریس در دورههای آموزشی انجمن است.
این عضو کمیته عضویت و ارزشیابی انجمن به کارکرد مهم روابط عمومی ها در دنیای مجازی اشاره می کند و می گوید: در شرایط کنونی و با تحولات ایجاد شده در عرصه ارتباطات مجازی، روابط عمومی به عنوان یک حرفه دچار چالش های خطرناکی است که گذر از این چالش ها هیچ راه حلی به جز تلاش در جهت ارتقای کیفی سطح این حرفه از طریق انطباق با فضا و دنیای مجازی و در دست گرفتن مهار آن در پیش روی خود ندارد.