شفقنا رسانه- سردبیر سیاست روز معتقد است که پیشنویس شیوهنامه جدید محاسبه و تخصیص یارانه مطبوعات در صدد بالا بردن هزینه های جاری روزنامه هاست و چون در این طرح هیچ رقم حمایتی برای مولفه های مطرح شده ذکر نشده، نمی توان هزینه-فایده کرد. از طرفی اولویت های موضوعی آورده شده در پیش نویس برای برخی از نشریه های تخصصی قابل اجرا نیست.
محمد صفری سردبیر روزنامه «سیاست روز» در بیان ارزیابی پیشنویس شیوهنامه جدید محاسبه و تخصیص یارانه مطبوعات در سال ۹۸ به شفقنا رسانه می گوید: تا به حال حمایت های وزارت ارشاد و معاونت مطبوعاتی از مطبوعات کارساز نبوده است. به عبارتی نسبت به ظرفیت و درجه ای که برایشان در نظر می گرفت، مبالغ خیلی جزئی به آن ها پرداخت می کرد. اما با توجه به پیش نویس و طرحی که از طرف معاونت مطبوعاتی و وزارت ارشاد ارائه شده، این سوال پیش می آید که آیا این طرح حمایتی است یا درصدد بالا بردن هزینه های جاری روزنامه ها؟ چون مواردی در طرح قید شده و یکسری مولفه ها قرار دارد که هزینه های روزنامه را افزایش می دهد.
او مثال می آورد: به عنوان مثال آورده شده که روزنامه سراسری باید حداقل ۵۰ نسخه به هر استان ارسال کند. خب این تعداد یعنی باید چیزی حدود ۵۰۰ الی ۶۰۰ نسخه روزنامه به شهرستان ها ارسال شود. این درحالی است که ما الان با مشکل کاغذ روبه رو هستیم، هزینه های چاپ و قیمت کاغذ بالا است. آیا حمایتی که وزارت ارشاد و معاونت مطبوعاتی از روزنامه ها می کند، کفاف این هزینه ها را می دهد؟ چون در این طرح هیچ رقم حمایتی مطرح نشده که بتوان هزینه-فایده کرد.
صفری ادامه می دهد: به عنوان مثال در مولفه های نظم در انتشار، ضریب کیفی، تعداد صفحات و… حداقل و حداکثر کمک یارانه قید نشده است. آیا برای روزنامه ها و مطبوعاتی که سراسری هستند و چاپ روزانه دارند، تقبل این هزینه ها به صرفه است تا به این امید بنشیند که پس از کسب امتیاز، مبلغی را برای جبران آن دریافت کنند؟ متاسفانه در این طرح چنین مسئله ای روشن نشده است.
او پیشنهاد اولویت های موضوعی برای روزنامه ها را از دیگر نقاط ضعف این پیش نویس می داند و توضیح می دهد: در این پیش نویس برای روزنامه ها تعیین تکلیف شده است و عنوان شده برای بالا بردن امتیازهایتان بهتر است که بر روی این سوژه ها کار کنید. خب شاید رسانه ای در حوزه کودک و نوجوان فعالیتی نداشته باشد. چنین اولویت های موضوعی برای نشریه های تخصصی قابل اجرا نیست. اولویت موضوعی پرداختن به حوزه کودک و نوجوان در روزنامه سیاسی همچون سیاست روز چقدر جایگاه دارد؟
صفری به نقاط ضعف دیگر این پیش نویس اشاره می کند و می گوید: در بندی عنوان شده که این کمک ها شامل رسانه های دیجیتالی نمی شود. خب چرا نشریات دیجیتالی از شمول دریافت یارانه خارج هستند؟ با توجه به اینکه هزینه های کاغذ و چاپ بالا است آیا نباید از نشریات دیجیتالی حمایت شود؟ استدلالشان برای این بند چیست؟ آیا می خواهند نشر کاغذی را گسترش دهند؟ با این وضعیت بعید می دانم که قوی ترین و غنی ترین روزنامه های کشور بتوانند خودشان را حفظ کنند.
او تاکید می کند: الان روزنامه های بزرگی مثل همشهری، جام جم، ایران و تعداد دیگری از روزنامه ها که وابسته هستند و آگهی دارند، با مشکل مالی روبه رو شده اند. این مشکلات به دلیل افزایش بی رویه قیمت کاغذ به بار آمده است. در چنین شرایطی حمایت از روزنامه های دیجیتالی که در فضای اینترنتی منتشر می شوند، چه ایرادی دارد؟ نشریات ما در حال تغییر رویکرد چاپیشان هستند و نشریه را بیشتر در فضای اینترنتی و مجازی منتشر می کنند. با توجه به گسترش اقبال عمومی نسبت به بهره بردن از فضای مجازی و اینترنتی نیاز هست تا حمایت نشریات دیجیتالی و اینترنتی بیشتر شود.
صفری ضمن بیان اینکه اگر دولت و وزارت ارشاد سعی دارد تا نشریات مکتوب را حمایت کند، بهتر است فضای نشر کتاب را در حوزه چاپی و کاغذی مورد حمایت قرار دهد، می گوید: ما می توانیم همین نشریاتی که در حال حاضر با مشکلات کمبود و گرانی کاغذ روبه رو هستند به سوی نشر دیجیتالی و اینترنتی سوق دهیم.
از شاخص های مهم دیگر این پیش نویس توجه به تولید محتوا است. به عبارتی از مطبوعات خواسته تا ۴۰ درصد از مطالبشان تولیدی و ۶۰ درصد غیر تولیدی باشد. سردبیر سیاست روز در این باره می گوید: همه نشریات باید سعی کنند تا تولید محتوای خودشان را بالا ببرند و این نکته خوبیست. اما به خاطر شرایط موجود، بضاعت روزنامه ها و رسانه های مکتوب پایین است. مشکلات چاپ، نشر و هزینه های آن باعث شده تا تحریریه ها از نیروهای تحلیلی کمتر بهره ببرند. حتی روزنامه ها اخیراً مجبور به تعدیل نیرو شدند تا هزینه هایشان را کمتر کنند. به همین دلیل معتقدم این طرح برای بسیاری از روزنامه ها هزینه زا است.
با این حال بهترین روش حمایت از رسانه ها چیست؟ صفری پاسخ می دهد: می دانید که روزنامه ها مشکل فروش روزنامه و خرید آن از طرف مخاطب دارند. یکی از مشکلات رسانه های ما عدم اقبال عمومی برای خرید و مطالعه روزنامه است. کارشناسان و معاونت مطبوعاتی باید بررسی کنند که چرا روزنامه هایمان با این معضل روبه رو هستند و به دنبال راهکارهای توصیه ای، ایجابی و… برای ترغیب مردم به خرید و مطالعه روزنامه باشند.
او ادامه می دهد: از طرف دیگر بحث آگهی مهمترین منبع درآمد روزنامه ها است که به دلیل شرایط اقتصادی به شدت کاهش پیدا کرده است. بنابراین اگر این چاره اندیشی شود که موسسه ها و سیستم دولتی بیشتر به روزنامه ها آگهی دهد، کارسازتر است. من فکر می کنم اگر رانتی که در توزیع آگهی ها به روزنامه ها وجود دارد، از بین برود دیگر نیاز به حمایت های معاونت مطبوعاتی در قالب یارانه نخواهیم داشت.
∗ مطالب ما را در کانال تلگرامی شفقنا رسانه (mediashafaqna@) دنبال کنید
∗ نقد و نظر و سوژه های خود را از طریق ارتباط با ادمین کانال(shafaqnamedia_admin@) به ما بگویید.