شفقنا رسانه_سعید درویشی:دو هفته پیش، روزنامه اکسپرس چاپ واشنگتن آمریکا تعطیل شد و آخرین شماره آن در روز ۲۱ شهریور با این تیتر گلایهآمیز از مردم انتشار یافت که «امیدواریم از تلفنهای همراهِ نفرتانگیزتان لذت ببرید».
در سال ۲۰۱۸ موسسه واشنگتنپُست که روزنامه اکسپرس زیرمجموعه آن بود، اعلام کرد اکسپرس ۲۳۹ هزار و ۵۰۰ خواننده در روز دارد. اما ظاهرا در زمان تعطیل شدن، تیراژ اکسپرس ۱۸۰ هزار نسخه بود. البته همان طور که میدانید اکسپرس به صورت رایگان در ایستگاههای متروی کلانشهر واشنگتن و قفسههای نمایش روزنامهها در سطح شهر توزیع میشد تا این که دیگر نتوانست حریف رسانههای جدید و علاقه مردم به شبکههای اجتماعی شود و چاره کار را در تعطیلی دید.
دلیل تعطیلی اکسپرس فقط «از دست دادن خواننده»نبود؛ زیرا به گفته مسئولان موسسه واشنگتن پست مشکلات مالی هم در تعطیلی این روزنامه تاثیر داشت؛ دو دلیلی که در خصوص بسیاری از روزنامههای ایرانی نیز حقیقت دارند اما این جا مدیران برخی روزنامهها حتی اگر خواننده هم نداشته باشند ترجیح میدهند تحت هر شرایطی ولو تعدیل نیرو و بیکار کردن عدهای از کارکنان و خبرنگاران، به حیات خود ادامه دهند و از منافع سیاسی رسانه بهرهمند شوند! این مسئله نشاندهنده تفاوتهای مدیریت رسانه در ایران و امریکاست که اقتصاد و حیات رسانه در امریکا وابسته به مخاطب است اما در ایران وابسته به سیاست و کاغذ! در ایران اگر رسانهای به مرز تعطیلی برسد حاضر نیست اعتراف کند خواننده ندارد و بپذیرد که مردم جذب شبکههای اجتماعی شدهاند بلکه سعی میکند تا آخرین نفس با کمترین تیراژ منتشر شود و همه چیز را به گرانی کاغذ ربط دهد تا از منافع سیاسی عقب نماند.
اما در امریکا، رُک و شفاف میگویند که مسافران مترو از وای فای مترو استفاده میکنند و سرگرم شبکههای اجتماعی هستند و با روزنامه اکسپرس که رایگان در اختیارشان گذاشتهایم کاری ندارند، بنابراین باید تعطیل شود. کاری هم به سیاست، کاغذ و … ندارند؛ حتی اگر این عوامل در تعطیلی روزنامه موثر باشند.
کل نویسندگان و دبیران اکسپرس ۲۳ نفر بودند و تنها منبع درآمد آن از محل آگهیهای تبلیغاتی بود که در روزنامه چاپ میشد. اما در اخبار تعطیلی اکسپرس که از زبان مسئولان موسسه واشنگتن پست نقل شده است حرفی از کاهش آگهیها زده نشده بلکه رشد Wi-Fi (شبکههای بیسیم) درمتروی واشنگتن از مهمترین علل تعطیلی اکسپرس ذکر شده است که باعث شد مردم از این خدمت رایگان برای استفاده از فضای مجازی بهره ببرند و قید دیدن روزنامه اکسپرس را بزنند؛ یعنی روزنامه اکسپرس که ۱۶ سال عمر کرده بود بالاخره در مقابل تکنولوژیهای جدید که زیرساخت اصلی شبکههای اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه هستند، شکست خورد.
تعطیلی اکسپرس که به طور رایگان توزیع میشد و تیراژ بالایی هم در یک شهر بزرگ داشت، اتفاق مهمی است که در آینده به عنوان مثالی خوب از دلایل پیروزی رسانههای جدید بر رسانههای قدیم، برای دانشجویان روزنامهنگاری شرح داده میشود.
∗ مطالب ما را در کانال تلگرامی شفقنا رسانه (mediashafaqna@) دنبال کنید
∗ نقد و نظر و سوژه های خود را از طریق ارتباط با ادمین کانال(shafaqnamedia_admin@) به ما بگویید.