شفقنا رسانه-شنیدن روایتها و خاطرات روزنامهنگاران پیشکسوت میتواند برگی از تاریخ مطبوعات شفاهی اهل رسانه باشد. پیشکسوتان مطبوعاتی که در زمانه خود به عنوان چشم و گوش مردم، با اطلاع رسانیهای دقیق و تحلیلهای مناسب به مسئولان کمک میکردند، امروز هم میتوانند با انتقال تجربیات خود به خبرنگاران در خبررسانی و انعکاس واقعیتها به ارتقای کیفی حرفه روزنامهنگاری کمک برسانند. البته این اتفاق زمانی رخ میدهد که خود اهالی رسانه به اهمیت این طبقه از جامعه پیببرند.
با همین برآوردهاست که شفقنا رسانه می کوشد هر هفته پای دیدار یکی از پیشکسوتان و مدیران مطبوعاتی بنشیند و تجربیات آنان را در اختیار جامعه قرار دهد.
این هفته شفقنا میزبان مجید رضاییان، استاد روزنامه نگاری، بنیان گذار روزنامه نگاری تحلیلی و پژوهشگر ژورنالیسم بود که فعالیت حرفه ای خود را از سال ۵۸ در روزنامه جمهوری اسلامی آغاز کرد و پس از آن با روزنامه های صبح آزادگان، کیهان هوایی، ایران، انتخاب، جام جم، خبرگزاری ایرنا و دانشکده خبر همکاری داشت.
رضاییان بعد از فعالیت در روزنامه کیهان، مهر ماه سال ۱۳۷۰ مدیر کل پژوهش خبرگزاری «ایرنا» و عضو شورای معاونین می شود و در آنجا دو پژوهش مهم از خود بر جای می گذارد که یکی «بررسی اطلاعات در خبر» و دیگری «پیام در خبر» بود و نظر سنجی را به عنوان یک گروه پژوهش خبری در این خبرگزاری بنیان می گذارد. این پژوهشگر ژورنالیسم در پژوهش تحولات زیادی ایجاد می کند و در خبرگزاری «ایرنا» با مطالعه و تحقیق شروع به راه اندازی روزنامه ملی به صاحب امتیازی «ایرنا» می کند که منجر به طراحی و ماکت متفاوت روزنامه «ایران» می شود. جانشینی صاحب امتیاز، مدیر مسئول و سردبیری از مهم ترین سمت های رضاییان در روزنامه ایران بود.
این پیشکسوت مطبوعاتی آنگونه که خود تعریف می کند برای ماکت روزنامه ایران، روزنامه خبری-گزارشی ارائه می دهد که برای نخستین بار این ماکت محتوایی در مطبوعات ایران پیاده می شود. با فعالیت ها و ایده هایی که رضاییان ارائه می دهد، روزنامه «ایران» به سرعتِ کمتر از ده ماه به دومین روزنامه ملی کشور تبدیل می شود. در همین سال ها بود که روزنامه «ایران» تبدیل به یک روزنامه مرجع در حوزه های سیاسی و ملی اول کشور می شود.
راه اندازی سرویس «آینه» در روزنامه «ایران» از دیگر فعالیت های مهم او بود که وظیفه این صفحه پیگیری مطالبات مردم از دولت بود و همین سرویس یک رابطه دو سویه بین مردم و دولت و دولت و مردم را ایجاد کرد. او حوزه «روابط بین الملل» را از حوزه «سیاست بین الملل» در روزنامه «ایران» جدا کرد و برای حوزه «آموزش» جدا از حوزه «فرهنگ» یک سرویس مستقل راه اندازی و گزارش نویسی را با سبک های مختلف در این روزنامه پیگیری کرد.
بعد از فعالیت در روزنامه «ایران» عضو شورای ۵ نفره تاسیس دانشکده خبر می شود و یکسری مسئولیت ها برای تهیه و تبیین سرفصل های دروس این دانشکده را برعهده می گیرد و از همان ابتدای تاسیس تاکنون در این دانشکده به تدریس خود ادامه می دهد.
زمانیکه خبرگزاری «ایرنا» وارد بخش خصوصی می شود، شرکتی به نام شرکت «خدمات عصر ایران» طراحی شد که رضاییان در این شرکت رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل آن می شود و یک سری طرح ها و ایده ها را ارائه می دهد که قصد گسترش آن ها را داشت.
این استاد ژورنالیسم بعد از این فعالیت ها، وارد روزنامه «انتخاب» می شود. رضاییان درباره دلایل انتخاب این روزنامه می گوید: چون جامعهٰ یک جامعه مدنی بود، باید عنوانی را برای روزنامه انتخاب می کردم که متناسب با این جامعه باشد. به همین خاطر عنوان «انتخاب»را برای روزنامه پیشنهاد دادم که تصویب شد. رضاییان در این روزنامه هم فعالیت های مهمی دارد از جمله اینکه اسلوگان طرح تبلیغاتی این روزنامه را با عنوان «انتخاب حق شماست» می نویسد.
رضاییان همین دیدگاه و طرح تبلیغاتی را در روزنامه «ایران» هم داشت که یک رسانه باید با تبلیغات ملی قبل از انتشار، خود را معرفی کند. به همین خاطر با جمعی از همکاران طرح تبلیغاتی «بخوان ایران بخوان» را می دهند و مسئولیت این طرح با رضاییان بود.
این استاد دانشگاه به خاطر تجربه و مسلط بودن بر کمپین نویسی تبلیغات، مرجع بسیاری از رسانه ها در این حوزه می شود و اهالی رسانه، اسلوگان های تبلیغاتی را از او درخواست می کنند. با توجه به اینکه تخصص اش در تیتر نویسی است ولی در این زمینه هم پژوهش های زیادی انجام داده است.
رضاییان در روزنامه «انتخاب» سبک روزنامه نگاری تحلیلی را برای اولین بار در ایران بنیان گذاشت و به نوعی این سبک را در سال ۱۳۷۷ احیا کرد و روزنامه با همین سبک به انتشار خود ادامه داد. او در این زمینه تیم خوبی را هم در روزنامه «ایران و انتخاب» گرد هم آورد و تحریریه بسیار قوی تشکیل داد و زبانزد بسیاری از اهالی رسانه بود به گونه ای که کار حرفه ای را در قالب سبک تحلیلی دنبال می کردند.
با توجه به اقدامات حرفه ای این پژوهشگر ژورنالیسم، برای راه اندازی روزنامه «جام جم» از او دعوت به همکاری می شود و در این روزنامه هم یک ماکت متفاوت ارائه می کند و تاکید اش بر این است که این روزنامه بیشتر فرهنگی اجتماعی باشد تا سیاسی. روزنامه این شرایط را می پذیرد و رضاییان هم ماکت خود را ارئه می کند و سردبیر جام جم می شود و اسلوگان تبلیغاتی «دو روزنامه در یک روز» در جام جم ارائه و ایده ضمائم را پیشنهاد می دهد. به موازات این فعالیت ها بسیاری از رسانه ها مثل خبرگزاری «مهر» در ابتدای راه اندازی از مشورت او بهره جستند.
این بنیان گذار روزنامه نگاری تحلیلی، درکنار فعالیت های رسانه ای، از پژوهش های خود در دانشگاه غافل نشد و به صورت جدی هم در این زمینه کار کرد. بعد از تالیف چهار جلدی «اطلاعات در خبر» و سه جلدی «پیام در خبر»، فعالیت های دانشگاهی خود را گسترش داد و کتاب تیتر نویسی را در مرکز مطالعات رسانه (که خودش پیشنهاد آن را برای استان ها و تهران داده بود) تالیف کرد . «تیتر نویسی در وب» از دیگر آثار مهم رضاییان است که در حال حاضر هم یک اثر زیر چاپ دارد.
او در راه اندازی دانشکده «علوم ارتباطات و مطالعات رسانه» در دانشگاه آزاد تهران مرکز هم نقش محوری داشت و پیشنهاد همایش «مطالعات رسانه» را هم داد که با موافقت دانشکده برگزار و مجموعه این همایش هم به یک کتاب تبدیل شد که در حال حاضر جزء رفرنس های دانشجویان مقطع دکتری است.
مطالب ما را در کانال تلگرامی شفقنا رسانه (mediashafaqna@) دنبال کنید.
∗ نقد و نظر و سوژه های خود را از طریق ارتباط با ادمین کانال(shafaqnamedia_admin@) به ما بگویید