شفقنا رسانه- روزنامه آفتاب یزد نوشت:
وضعیت اقتصادی موجود سبب شده تا قدرت خرید خیلی از خانوادهها کاهش یابد، مخصوصا در حال حاضر که در آستانه سال نو قرار داریم خیلی از خانوادهها به این دلیل که توانایی خرید اقلام مصرفی خود را ندارند مجبورند که از خرید خیلی اقلام چشم پوشی کنند، در این بین اما برخی تبلیغات و حرفهای مسئولین نمک بر زخم مردم میپاشد و به وضوح میتوان گفت که طرح برخی موارد در شرایط کنونی نه تنها چیزی از مشکلات مردم کم نمیکند بلکه موجب واکنشهای منفی از سوی مردم میشود که در حال حاضر شاهدخیلی از این واکنشها در فضای مجازی هستیم.
از طرفی میتوان به این موضوع پرداخت که سیاست گذاران صدا و سیما، سیاستهای خوبی در جهت تهیه برنامه برای کم کردن آلام افراد جامعه ندارند و بدتر موجب برانگیختن خشم مردم میشوند؛ در هفته گذشته شاهد چند مورد از این سیاست گذاریهای اشتباه صدا و سیما بودیم که با خشم عمومی نیز روبه رو شد.
گوشت در مواقع گرانی ضرر دارد!
در اوضاع اقتصادی فعلی که خیلی از مردم برای نان شبشان هم محتاج هستند و چشم امیدشان به بستههای حمایتی دولت و یارانه است، اخبار ساعت ۱۴ شبکه یک صدا و سیما از رواج فروش لباس دست دو در انگلیس گزارش ویژه تهیه میکند و بدون پرداختن به اصل موضوع که این رواج به دلیل کمتر آسیب رساندن به محیط زیست است، این موضوع را به اقتصاد آن کشور وصل میکند در واقع به نوعی میخواهد بگوید که در همه کشورها اوضاع اقتصادی به همین منوال است! از طرف دیگر بهنوش بختیاری، یکی از هنرپیشههای کشورمان در یکی از برنامههای تلویزیونی خدا را بابت گران شدن گوشت شکر میکند و میگوید بهتر که قدرت خرید گوشت نداریم، گوشت زیان آور است! در همین راستا خبرگزاری ایسنا طی مصاحبهای با یک متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی از سرطانزا بودن گوشت قرمز میگوید و معتقد است که « مطالعات نشان میدهد که ارتباط مثبت بین خوردن گوشت قرمز و ایجاد سرطان روده بزرگ با شواهد استنباطی قوی وجود دارد!» در این میان تبلیغات آشپزی و استفاده از قارچ به جای گوشت روز به روز در حال افزایش است و حتی این تبلیغات به دیوارهای مترو هم سرایت کرده و شاهدیم که بنرهای تحت عنوان « خورش قیمه با قارچ را با این روش هم امتحان کنید» بر دیوار متروها نصب شده است! اما نکته حائز اهمیت این است که پیش از این که گوشت به کیلویی ۱۲۰ هزار تومان برسد و مردم برای خرید آن مجبور شوند ساعتها در صف بایستند؛ هیچ کس حرفی از مضرات گوشت قرمز به میان نمیآورد! هیچ هنر پیشهای از مردم نمیخواست که برای سلامت حالشان هم که شده از گوشت قرمز استفاده نکنند! هیچ تبلیغی در جهت جایگزینی قارچ به جای گوشت در غذاهای اصیل ایرانی وجود نداشت و به طور کلی گوشت سرطانزا نبود! اما حالا که پای گرانی در میان است مسئولان به جای اینکه مایحتاج اولیه خانوادهها را تامین کنند و قدرت مردم را حداقل بهاندازه تورم افزایش دهند شروع به تبلیغهایی میکنند که به نظر میرسد بیشتر جنبه ضد تبلیغ دارد و به جای اینکه مردم را به سمت نخریدن سوق دهد، نارضایتی عمومی را افزایش میدهد!
تغییر سبک زندگی درست است اما نه به این شیوه
صدیقه ببران، کارشناس حوزه رسانه در گفت و گو با آفتاب یزد در این باره میگوید:« در این موضوع که جامعه باید به سمت قناعتهای جامعه تغییر سبک زندگی برود شکی نیست و این به تنهایی موضوع خیلی مهمی است اما اینکه چرا صدا و سیما تنها در شرایطهای حساس به سراغ این موضوع میآید و به بدترین شکل ممکن سعی در تبلیغ این موضوع دارد جای بحث دارد! این مهم است که برنامه سازهای ما در هر برنامهای که میسازند، از سریال گرفته تا سایر برنامه به موضوع قناعت و تغییر سبک زندگی بپردازند اما چیزی که ما شاهد آن هستیم این است که در هیچ برنامهای به این موضوع پرداخته نمیشود و حالا که مردم در شرایط اقتصادی سختی قرار گرفتهاند صحبت از تغییر سبک زندگی به میدان میآید! این تناقض در صدا و سیما است که در خیلی از برنامههایش با دادن جایزههای چند میلیونی حرص و طمع را برای گرفتن پول الکی در مردم تقویت میکند و بعد در یک برنامه ضعیف و بدون هیچ گونه ظرافتی سعی در تبلیغ تغییر سبک زندگی دارد! من فکر می کنم که یک نوع نگاه شماتت گری در این باره وجود دارد که بخشی از آن به دنبال این است که بحث قناعت و سازگاری با شرایط و تغییر سبک زندگی از مصرف کننده بودن به سمت صرفه جویی کردن سوق بدهد، البته این موضوع مهمی است اما اینکه صدا و سیما چقدر ناشیانه و با آدمهایی با برداشتهای سطحی به این موضوع میپردازد موضوعی است که باید از سوی صدا و سیما مورد توجه و تصحیح قرار بگیرد! این رسانه ملی باید خیلی ظریف تر و با برنامههای با محتوا تر به تغییر سبک زندگی مردم بپردازد.»
باید نگاه هیجانی جامعه در شرایط بحرانی کنترل شود
او افزود: « پرداختن به موارد حساس برای جلوگیری از هراس یکی از استراتژیهای علوم رسانه به شمار میآید چون باید نگاه هیجانی جامعه را در شرایط بحرانی کنترل کرد، پس این نوع عملکرد اشتباه نیست اما متاسفانه در صدا و سیما به خوبی به این موضوع پرداخته نمیشود! باید به این موضوع عمیق تر پرداخته شود و ساخت برنامهها در این باره ظریفتر صورت بگیرد تا با واکنش منفی از سوی مردم رو به رو نشود! ما همیشه شاهد این نوع عملکرد صدا و سیما بوده ایم برای مثال نزدیک به تابستان که میشود یادشان میافتد که آب و برق نیست و شروع به تبلیغ برای استفاده مناسب از آب و برق میکنند که در اکثر موارد نیز با واکنش منفی از سوی مردم مواجه میشود و در واقع حرفشان خریدار ندارد!مشکل همین است که تبلیغات عمیق نیست و مسئولان صدا و سیما تا با یک معضل رو به رو نشوند به آن نمیپردازند! این موضوعات باید به مرور زمان و به آرامی مورد تبلیغ و آگاهی رسانی از سوی صدا و سیما قرار بگیرد تا بتواند از طرف مردم مورد پذیرش قرار گیرد.»
برنامهها باید خوش ساخت باشد
این کارشناس رسانه در ادامه توضیح داد:« اساسا رسانه ملی و سایر رسانهها باید درباره تغییر سبک زندگی مردم فعالیت داشته باشند اما این فعالیتها باید خوش ساخت و ظریف باشد و در واقع لابه لای برنامههایی که مردم دوست دارند صورت بگیرد تا مورد پذیرش مردم قرار گیرد. حتما در این زمینه میتوان از سلبریتیها هم استفاده کرد اما متاسفانه ما از سلبریتیها هم بد استفاده میکنیم از طرف دیگر چون سلبریتی در هر زمینهای که اطلاعاتی درباره آن ندارند هم وارد میشوند ناخودآگاه اثر بخشی حرف آنها از بین میرود. البته باید به این موضوع نیز توجه کرد که در اکثر مواقع رای سلبریتیها، رای ثابتی نیست و بیشتر روی موجی پیش میروند که بتوانند از آن درآمد داشته باشند!باید سواد مردم را در حوزه نگاه رسانهای افزایش دهیم تا بتوانیم مطالبه گری به موقعی از صدا و سیما داشته باشیم و از طرف دیگر اگر صدا و سیمای ملی به خوبی روی این موارد کار کند و البته بحران را هم بشناسد و در زمان بحران بیشتر فعالیت کند متقابلا مردم نیز بیشتر پذیرای آن خواهند بود تا اینکه صرفا در زمان بحران با برنامههای بد به موضوعات پرداخته شود.»
صدا و سیما باید اعتبار منبعش را افزایش دهد
او در ادامه تصریح کرد:« گمانه زنیها نسبت به صدا و سیما در حال حاضر خاکستری است و به همین دلیل هم اگر حرف خوبی هم بزند زیاد مورد توجه و پذیرش نیست و برخی از مردم نسبت به آن گارد میگیرند؛ به نظر من صدا و سیما در ابتدا باید اعتبار منبع خود را افزایش دهد و این موضوع زمانی اتفاق میافتد که به شدت واقعیتها را پوشش دهد و نحوه بیان آن هم زیبا باشد. در واقع صدا و سیما اگر همه چیز را درست بگوید و شفاف عمل کند اعتبار منبعش افزایش مییابد و این موضوع در پذیرش مردم به شدت تاثیر گذار است. البته در رسانههای دیگر هم باید این اتفاق بیفتد و از طرف دیگر باید از کارشناسان و افراد متخصص در ساخت برنامهها کمک بگیرند. نقد پذیر باشند و پذیرای نقد متخصصان باشند تا بتوانند تاثیر برنامهها را با ساخت برنامههای خوش ساخت و ظریف افزایش دهند. من فکر میکنم اگر حرفهایها وارد شوند خیلی به این موضوع کمک خواهد کرد.»