شفقنا رسانه- مهمترین تیتر امروز سخنرانی رئیس جدید بانک مرکزی درباره سیاستهای احتمالی و قطعی بانک مرکزی بود که روزنامههای دنیای اقتصاد، شرق، کیهان، خراسان، جمهوری اسلامی، جوان، جامجم، اطلاعات، اعتماد و همشهری به آن پرداختند. کمتر کار و تحلیل مهمی علاوه بر بازنشر گفتههای عبدالناصر همتی به صفحه اول روزنامهها آمد و این که سیاستهای احتمالی چه طور میتواند شرایط را بهبود بخشد یا بحرانهای جدیدی ایجاد کند. حسین توکلیان در بخشی از سرمقالهی دنیای اقتصاد تحلیل کرد: «…رئیس کل جدید بانک مرکزی در خلال اعلام بسته جدید ارزی به این نکته ظریف اشاره کرد که «بنده باید کمتر صحبت کنم و بیشتر بیانیه دهم، بنابراین از من توقع مصاحبه زیاد نداشته باشید.» این نکته بسیار مهمی است که سیاستگذار قبل از هر مصاحبه جوانب کلی کلمات مورد استفاده در مصاحبه خود را بسنجد چرا که هر کدام از این کلمات میتواند در شکلگیری انتظارات در اقتصاد اثرگذار باشد. اهمیت این موضوع تا جایی پیش میرود که گاهی وظیفه دولت در اقتصاد پولی بهطور خلاصه بهصورت ارائه اطلاعاتی تعبیر میشود که بازار در تولید آن شکست میخورد و این اطلاعات وضعیت انتظارات در اقتصاد را تعیین میکند. این موضوع را با افزایش قابل توجه مراجعه افراد در چند وقت اخیر به شبکههای اجتماعی (حتی فیلتر شده) در جهت رسیدن به اطلاعاتی که بتواند آنها را از نااطمینانی موجود در بازار برهاند، میتوان بهخوبی دید، در حالی که سیاستگذار میتوانست اطلاعات را با قابلیت اتکای بالا در اختیار عموم قرار دهد. البته ارائه این اطلاعات بدون هزینه نخواهد بود چرا که اخباری چون ممانعت از در اختیار قرار دادن سکههای پیشفروش شده توسط بانک مرکزی به وضوح اعتماد به سیاستگذار را ویران خواهد کرد. درست است که این سیاست مشکلاتی داشت اما زمانی که اجرایی شده، حتی خبر عدم اجرای دقیق و کامل آن میتواند اعتبار و نیکنامی سیاستگذار را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. بانک مرکزی برای رسیدن به اعتبار و نیکنامی خود ناچار به تحمل هزینههای بالایی است. چنانچه رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد، در اجرای بسته سیاست ارزی جدید هیچ مشکلی وجود ندارد چرا که تراز تجاری کشور مثبت است. حال که چنین سخنی گفته شده، بانک مرکزی باید در ابتدای امر در بازار ثانویه بهصورت کاملا فعال عمل کند تا اعتماد به سیاستگذار بازگردد و اثرات سوء تعطیلی صرافیها در چند ماه اخیر از بین رود…»
روزنامه قدس این خبر را در کنار گزارشی قرار داد که در روتیتر وعده داده تجربههای جهانی بانکهای قرضالحسنه را بررسی میکند. در متن گزارشی به نفع تاسیس قرضالحسنهها نوشته شده که آستان قدس رضوی موسسه صاحبامتیاز روزنامه یکی از متقاضیان گرفتن چنین مجوزی است(اینجا). علاوه بر این متن ترکیبی از چند مصاحبه است که نام یکی از مصاحبهشوندگان هم ذکر نشده است در حالی که به راحتی فرد دیگری میتوانست آن اطلاعات را در اختیار روزنامه قرار دهد و نقلقولها چنین رویکرد انتشار نامی را توجیه نمیکند. نکتهی دیگر این که اشاره کلی مصاحبهشونده به این که چنین روشی در کشورهای اروپایی انجام میشده، بررسی تجربهی جهانی محسوب نمیشود. خوب است تیتر و متن با هم تناسب داشته باشند نمیتوان تیتری فراتر از ظرفیت نوشته انتخاب کرد که مخاطب را سرخورده کند. اگر تجربههای جهانی به درستی بررسی میشد و چگونگی تاسیس و فعالیت آنها و تاثیر بر اقتصاد آن کشور را توضیح میداد، حتما یکی از کارهای مطبوعاتی خوب امروز بود که فارغ از نیات، میتوانست اطلاعاتی درخور به مخاطب ارائه دهد.
جمهوری اسلامی در بخشی از سرمقالهاش به ادامهی استیضاح وزرا واکنش نشان داد و نوشت: «…اگرچه استیضاح وزرا و سوال از رئیسجمهور و یا کشاندن وزرا به مجلس برای پاسخگوئی به سوالات، از حقوق نمایندگان مجلس است ولی تکرار و استمرار آن به ویژه در شرایط حساس که دولت باید تمام توان و ظرفیت خود را برای مقابله با دشمنان شرور و خنثی کردن توطئههای پرتعداد آنها بسیج کند، به نوعی است که چندان قابل درک و توجیه به نظر نمیآید.به راستی نمایندگانی که از بسیاری مسائل آشکار و نهان آگاهند و به منابع متنوع اطلاع رسانی و اطلاعات طبقه بندی شده هم دسترسی دارند، آیا پاسخ متقنی درباره آن ۵ سوال مطروحه از رئیسجمهور را در اختیار نداشتند؟ این نکته به ویژه زمانی معنیدار خواهد بود که رفتار رئیسجمهور روحانی و رئیس دولتهای نهم و دهم با مجلس را مقایسه کنیم و رفتار متقابل مجلسیان با این دو را مدنظر قرار دهیم. یکی مجلس را در ذیل امور هم نمیدانست و با پرداخت ۵ میلیون تومان پول توجیبی به برخی نمایندگان، رای و نظر آنها را معامله میکرد و دیگری با تکریم و حفظ حرمت مجلسیان برای رای و نظر آنها احترام خاصی قائل میشود. یکی فرصت حضور در مجلس را به افشاگری علیه خاندان رئیس مجلس و دیگران اختصاص میداد و دیگری با حفظ عزت و حرمت مجلس به تکریم آنها پرداخته است. به وضوح باید اذعان کرد که در مجلس متناسب با نجابت رئیس جمهور با وی رفتار نشد.نمایندگان به خوبی و پیشاپیش، از پاسخ به سوالات ۵ گانه خود آگاه بودند و با در نظر گرفتن ملاحظات و موانع بازدارنده سیاسی – اخلاقی و رعایت مصالح کشور و منافع ملی، آنگونه نبود که از پاسخهای رئیسجمهور روحانی قانع نشده باشند…»
همشهری اگرچه در تیتر از بررسی راهکارهای بانک مرکزی نوشت اما در متن صرفا اشارات و نکاتی را به اصل خبر اضافه کرد که به معنی بررسی راهکارها نیست. یادداشت صفحه اول روزنامه در این زمینه نکات مهمتری داشت از آنچه در گزارش اصلی آمد. تیترهای دیگر روزنامه دربارهی وضعیت مردم در سیستان و بلوچستان و پیگیری تاثیر قانون منع به کارگیری بازنشستگان بر شهرداران هم مهم بودند که روزنامه پرداخت بهتری داشت. بویژه گزارش میدانی خبرنگار روزنامه از مشکلاتی که مردم در این استان جنوب شرقی کشور با آن دست و پنجه نرم میکنند. خوب است سهم این نوع گزارشها در رسانههای دیگر هم بیشتر شود؛ گزارشهای میدانی و تحقیقی. آنچه بتواند در بازههای زمانی مختلف بر زندگی مردم تاثیرگذار باشد.
روزنامه ایران هم امروز چهار صفحه در ادامهی گزارشهای میدانی قبلیاش از خشکسالی و مشکلات آب در سرچشمهها (اینجا)منتشر کرد که مسیر سفر از چهارمحال بختیاری و اصفهان گذشته است. امیدواریم این مجموعه مطالب با کیفیت بیشتر و با پیگیریهای مشکلات از نهادهای اجرایی و وزارتخانههای مرتبط ادامه پیدا کند. چینش اطلاعات، عکس و تیتر هم بسیار خوب و متناسب است. علاوه بر این روزنامه مجموعه مطالبی دربارهی استیضاح وزیر آموزش و پرورش تدارک دید که آراء موافقان و مخالفان مطرح شود. فارغ از کیفیت متنها توجه روزنامه به این موضوع مهم و بهموقع بود اگرچه امروز نمایندگان این طرح را با توجه به زمان بازگشایی مدارس پس گرفتند.