شفقنا رسانه- احتمال جنگ نیابتی آمریکا و روسیه در سوریه که دیروز به روزنامه شرق آمد، امروز به تیتر و عکس اصلی چند روزنامه از جمله وطن امروز، جام جم، جوان، همشهری، همبستگی، اطلاعات، سازندگی و ایران تبدیل شد. بعضی از اینها به تهدید توئیتری ترامپ برای حمله توجه کردند و بعضی دیگر پاسخ روسیه که گفته واکنش ما سریع است و هر موشک شلیک شده را ساقط میکنیم. در بین این این روزنامهها پرداخت همشهری، سازندگی و ایران از سایرین بهتر است. همشهری به واسطهی تحلیلها از بالا رفتن احتمال جنگ و این که ترامپ در توییتر تهدید میکند؛ از «یک توییت تا جنگ» نوشت و طرح خوبی هم کار کرد. سازندگی طرح انتزاعیتر و بهتری کار کرد. روزنامه صفحه را به دو نیم تقسیم کرد و سایهای از بشار اسد رئیس جمهور سوریه که کشورش در میانهی این تهدیدها است، در بخش قرمز صفحه قرار داد و در تیتر یک از «دوئل» نوشت. ایران اگرچه تیتر معمولی نوشت اما به خاطر استفاده از اینفوگرافی به پرداخت خود دربارهی جنگ احتمالی جلوهی جذابتری داد. آنچه وطن امروز و جوان با آن برخورد معمولی داشتند و همبستگی، اطلاعات و جامجم در چینش آن اطلاعات ضعیف عمل کردند. همبستگی گفتوگویی با مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بینالملل درباره وضعیت پیشِ روی سوریه داشته و تحلیل او را به صفحه اول آورده: «احتمال جنگ هیچ زمان این قدر بالا نبوده است».
در پی نوسانات بازار ارز و اظهار نظر چهرههای مختلف و راهکارها، راه حل پیشنهادی آیتالله مکارم شیرازی برای برخورد با اخلالگران اصلی بازار ارز را بازتاب داد: «اعدام کنید». و چند تیتر دیگر در صفحات داخلی را هم به بحث دلار و تاثیر نوسانات ارزی بر زندگی مردم را بررسی کرد که رویکرد درستی است. با این حال مدتی است صفحه روزنامه با تیترهای زیاد آشفته میشود و بهتر است برای تیترهای فرعی راه حل بهتری در صفحهبندی پیدا کند.
محسنی اژهای، سخنگوی قوهی قضائیه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در یک جلسه پرسش و پاسخ دانشجویی شرکت کرد که بخشی از پاسخها به تیتر چند روزنامه از جمله حمایت و خراسان آمد. حمایت در زیرتیتر نوشت «مسئلهی آزادی شهردار سابق تهران به قید وثیقه صحت ندارد» که بهتر است نام فرد میآمد تا تیتر مبهم نباشد. این زیرتیترها برآمده از بخشی از این نشست است: «نماینده جامعه اسلامی دانشگاه فردوسی پرسید: نایب رییس مجلس شورای اسلامی از دخالت دادستانی کل درجریان استعفای شهردارتهران سخن گفته است. اگر این سخن درست است، چرا نزد مردم به گونهای دیگر مطرح شد؟ صریح بگویید آیا شهردار تهران به قید وثیقه آزاد است؟ معاون اول قوهقضاییه گفت: خیر. در مورد اینکه چرا دادستان کل وارد شده است، برخی این نقد را مطرح کرده اند. دادستان کل بیان کرده اند «این فرد خودش میگوید به خاطر بیماری توان کار ندارم؛ چرا استعفای او را نمیپذیرید؟» البته نقل به مضمون عرض میکنم. برخی گفتهاند چرا دادستان وارد شده است و گفتهاند این یک اقدام سیاسی و فشار قضایی است. دادستان کل گفته است وقتی خود فرد میگوید توان کار ندارم، اگر کار شهرداری زمین بماند، شورا مسئول است. اگر از نظر بسیاری از مردم این حرف اشکال دارد، این نقد وارد است.محسنی اژهای در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه پرونده برادر آقای روحانی، برادر آقای جهانگیری و فاضل لاریجانی در چه مرحلهای است، گفت: هیچ کدام هنوز به کیفرخواست نرسیده است؛ اما هر سه پرونده مطرح رسیدگی است. پرونده آقای فاضل دو مشکل دارد: یکی اینکه طرف مقابل فراری است و دوم اینکه کاری که آقای مرتضوی آن زمان کرده بود (مطالبی را که گفته بود) خلاف آن ثابت شد و از طرفی مطالبی منتسب به کسی گفته بود که در آن مجلس حضور نداشت. معاون اول دستگاه قضا گفت: پرونده برادر معاول اول رییس جمهور یک پرونده سنگین مالی است که بخشهای مختلف آن مربوط به داخل و خارج از کشور است و نیازمند کار کارشناسی سنگین است.» خراسان هم از بخشی مربوط به مرتضوی تیتر را انتخاب کرد که روز گذشته به نقل از منبع آگاه پیگیر وضعیت اجرای پروندهاش شده بود: «هنوز مرتضوی را گیر نیاوردهاند» و در متن نوشت: «اژه ای در پاسخ کوتاه خود به خبرنگار خراسان در حالی که برای رفتن عجله داشت و محل سالن را ترک میکرد، گفت: «حکم جلبش صادر شده ولی هنوز متأسفانه گیرش نیاورده اند، حالا نمی دانم چطور هست!»پیشتر عبدالحسین روح الامینی که ا سفند سال گذشته از ابلاغ حکم دو سال حبس دادستان سابق تهران خبرداده بود، روز سه شنبه در گفت و گو با خراسان از اجرا نشدن این حکم خبرداده بود. در عین حال یک منبع مطلع دیگر نیز به خراسان اعلام کرده بود که مرتضوی تحت نظر است و این حکم اجرا خواهد شد.» اژهای در همین جلسه دربارهی احمدینژاد هم گفته بود که در تاخیر برخورد با او حکمتی هست که فعلا نمیتوانم آن را توضیح دهیم: «معاون اول قوه قضائیه گفت: من در کمتر پروندهای بوده است که گفته باشم رسیدگی آن به مصلحت نیست، در مورد پرونده احمدینژاد نیز این را گفتم که در تأخیر برخورد با شخص ایشان – نه اطرافیان- حکمتی است. تنها موردی که در این چندسال اخیر چنین چیزی گفتهام، همین مورد بوده است.» شرق هم همین را با دو مطلب دیگر دربارهی رئیس دولت نهم و دهم به صفحه آورد. عکس انتخابی هم خوب و حرفهای است.
شهروند امروز گزارشی دربارهی تمایل به داشتن پسر در بین ایرانیها دارد که تیتر خوبی انتخاب کرده است. در بخشی از این گزارش که هم اظهار نظر خانوادهها در آن است و هم کارشناسان چرایی این رویکرد را تحلیل کردهاند، «مینو مرتاضی لنگرودی» فعال حوزه زنان گفته: «تمایلات مربوط به جنس فرزند، تمایلاتی دستکاری شده و معطوف به فرهنگ و میزان رضایتمندی زنان و مردان از جنسیت خویش است. جنسیت محصول روابط جمعی و زندگی در اجتماع است؛ نقشهایی که مرد و زن در جامعه ایفا میکنند، محصول جبری طبیعت آنها نیست. جنسیت نوعی از درک احساسات جنسی است که توسط فرهنگ بر جنس نر و ماده سیطره مییابد و با سپردن نقشهای خانوادگی اجتماعی به دختران و پسران خردسال، آنها را تبدیل به زنان و مردان فردای جامعه میکند.» مرتاضی ناامنی را دلیل موجهی برای تمایل به داشتن پسر میداند: «جنسیت بیش از جنس، هویت انسانی را تعیین کرده و شکل میدهد. از اینرو، تمایل به داشتن فرزند پسر از سوی مادران، تمایلی برگرفته از ساختارهای اجتماعی و فرهنگی جامعهای است که مادر قبلا در آن بهسر میبرده است. هویت تصوری است که شخص از خود در ارتباط با جهان بیرون از خود و جهان اجتماعی دارد.»
«اگر روزنامهها بمیرند…» دغدغه امروز آفتاب یزد بود که طرح خوبی هم برای آن انتخاب کرد و با فعالان رسانهای آن را به بحث گذاشت. بهتر است برای پرداختن به این مسئله وارد ابعاد جدیدی شد که میتواند به اقتصاد رسانه کمک کند و به حفظ یک رسانهی قدرتمند بیش از ماندگاری صرف روزنامهی کاغذی بدون قدرت تاثیرگذاری اهمیت داد.