شفقنا رسانه- سمیرا بختیار: هواپیمای تهران– یاسوج که از رادار خارج شد، موج اخبار مرتبط از تهران، سمیرم و یاسوج روانهی رسانهها شد. ایرنا از معدود رسانههایی بود که گزارش تصویری از خانوادههای نگران و سوگوار مسافران این هواپیما منتشر کرد و برخلاف رویهی معمول برای چنین عکسهایی چهرهها را شطرنجی کرد. محمدرضا علیمددی، دبیر عکس ایرنا دراینباره به شفقنا رسانه توضیح میدهد: عکاس به محل حضور خانوادهها میرود و متوجه میشود ظاهراً خیلی از خانوادهها راضی نبودند از آنها عکس گرفته شود. از طرفی دیگر ما باید حافظ حقوحقوق این عکاسها باشیم یعنی از نظر فنی و حرفهای باید عکاس حریم خصوصی افراد را رعایت کند ولی چون حادثه خبر مهمی بود، به این نتیجه رسیدیم در این مورد چهرههای آنها را شطرنجی کنیم تا معلوم نشود.
او ادامه میدهد: به نظرم در کار حرفهای باید نسبت به مخاطب احترام قائل شویم و همهچیز را فدای عکس گرفتن نکنیم. از طرفی دیگر خیلی از خبرگزاریها طبق سیاست خود در چنین شرایطی اسم عکاس را نمینویسند. ما هم به احترام خانوادهها و این که در آن شرایط خیلی معترض بودند و نمیتوانستیم در آن شرایط کار خود را برای آنان توضیح دهیم، این کار را کردیم. به نظرم کار خبری را هم میتوان به این صورت جلو برد. حتما نباید خیلی چیزها در عکس نمایان و دیده شود. در واقع یکجور تمرین برای رعایت حقوق آن خانوادهها است.
علیمددی با اشاره به شرایط عکاسی در کنار این خانوادهها میگوید: در خبرها شنیدم دیروز یکی از خانوادهها با عکاسی درگیر شده و او را کتک زده است که با حضور نیروی انتظامی موضوع حل میشود یا خیلی از عکاسها که شرایط را دیدند از دور عکاسی کردند.
شطرنجی کردن معمولا در رسانههای ایرانی در موارد خاصی مثل مشخص نشدن چهره متهمان استفاده میشود؛ اگرچه در این موضوع تفاوت موقعیت این افراد به خاطر محل عکاسی، ظاهر افراد، شرح عکسها و تیتر کاملا مشخص است. علیمددی هم معتقد است: به نظرم این طور نیست و نباید این باور جا بیفتد هر چه شطرنجی شد، به این معنی است. وقتی برای عکاس مشخص نشده باشد که با چه لنزی به صحنه ورود کند و عکس بگیرد ممکن است این باور ایجاد شود. فکر میکنم اینها در جامعه متأسفانه هنوز مشخص و مطرح نشده است و خیلی از افراد حتی بعضی از عکاسان هم از این موضوع آگاه نیستند.
دبیر عکس ایرنا با تأکید بر اهمیت حفظ حریم خصوصی افراد میگوید: معمولا در گزارشها و اتفاقهایی که پلیس حضور دارد، حدس میزنیم چه پیش خواهد آمد. در مرحله اول سعی میکنیم حقوق آن افراد رعایت شود و بعد برای این که بحثهای حقوقی برای سازمان رسانهای پیش نیاید و کلا اجازه عکاسی به عکاسها ندهند، خیلی از موارد را رعایت میکنیم. به همین خاطر خود عکاسها باید به این موارد توجه داشته باشند و در این شرایط طوری عکاسی کنند که حریم خصوصی افراد شکسته نشود مخصوصاً در شرایطی که اوضاع برای خانوادهها سخت و ناگوار است.
علیمددی ادامه میدهد: نباید تلاش کنیم عکسی بگیریم که مخاطب در همان صحنههای اول حال و روز افراد داغدیده را ببیند. بالاخره اخبار شنیداری از این حادثه بسیار پخششده و فکر نمیکنم فضای جامعه ایران از این حادثهها کم باشد. برای همین نباید مخاطب را به دیدن چنین صحنههایی عادت دهیم. از طرفی دیگر عکاس باید کار خود را درست انجام دهد و از نظر زیباییشناسی و کادربندی اصول را رعایت کند ولی این که عکاس فکر کند صرفا مخاطب از عکس لذت ببرد یا ناراحت شود، دید درستی نیست.
این گزارش تصویری را اینجا میتوانید ببینید.